Categorie: tuinplanten
Haal een stukje Betuwe naar uw tuin
In het voorjaar een rijkelijke bloei en er vervolgens iets eetbaars aan zien groeien en nog gezond bovendien. Met fruit telen in uw tuin haalt u dat allemaal in huis, nou ja … eigenlijk in de tuin dus.
Het duurt niet lang meer en dan kunt u de Betuwe weer in bloei zien staan!
Lang waren er alleen hoogstam fruitbomen die qua formaat slechts thuishoorden in de grotere tuinen. Met de komst van de laagstam bomen was er opeens veel meer mogelijk en deed de fruitboom ook zijn intrede in de stadstuin.
Vrijwel de meeste soorten zijn eetbaar, maar zijn er ook bijvoorbeeld appels (Malus) die alleen sierwaarde hebben. De kleine rode appeltjes aan deze bomen zijn vaak zo talrijk dat de takken zelfs moeite lijken te hebben om ze te kunnen dragen.
Er is ook een redelijk assortiment van fruitbomen welke zijn gekweekt in een leivorm. Deze boomvorm gebruikte men in vroeger jaren ook in de ommuurde (voedsel, medicijnen en snijbloemen) tuinen bij kastelen en landgoederen. De bomen kwamen dan pal tegen de muur die op het zuiden lag, overdag werden deze muren opgewarmd door de zon, de fruitbomen konden hier optimaal van profiteren.
Deze fruitbomen in leivorm nemen helemaal weinig ruimte in beslag en maken het kweken van fruit zelfs mogelijk op een (klein) balkon.
Enkele punten van aandacht bij de aanschaf;
- Kies gemakkelijk te telen rassen die niet of minder gevoelig zijn voor allerlei ziekten.
- Kies rassen die gekweekt zijn op een onderstam met een goede wortelkwaliteit waarbij geen steunpaal nodig is.
- Kies een fruitboom afhankelijk van uw doel welke u wilt bereiken.
- Kies een boom wat past bij uw eindbeeld.
- Kies voor een fruitboom waarvan de oogsttijd niet in uw gebruikelijke vakantieperiode valt.
- Is de bestrating in uw tuin bestand tegen de bloesem-, vrucht of bladval.
- Welke eis stelt de fruitboom aan de grondsoort.
- Vooral bij bomen die dicht bij het terras worden geplaatst moet u letten op bladval, vruchtval maar ook bloesem.
- Wat mag de vorm, hoogte, en breedte (habitus) van de boom zijn.
Wist u dat alle kruisbessen, bosbessen, rode-, witte-, zwarte- en blauwe bessen met veel succes zijn te kweken. Druiven en perziken zijn ook leuk om zelf te kweken en wat dacht u van noten en hazelnoten.
Credits foto’s; Bloemen bureau Holland/Mooi wat planten doen Fotograaf; Wilfried Overwater
Borderplan – Combinatie Inspiratie
Bij het maken van een goede plantencombinatie in uw border kunt u zich laten leiden door factoren als kleur, bloeitijd, bloeiwijze, tuinstijl, textuur etc. Het allerbelangrijkste is natuurlijk dat u het mooi zult gaan vinden.
Toch zijn er een aantal aspecten waar u altijd uw voordeel mee kunt doen. Zo zijn er combinatie’s die snel zullen vervelen en dan als saai worden ervaren. Bedenk in ieder geval dat de bloei van de meeste planten korter duurt dan de periode waarin zij niet bloeien. Verschil van bladvorm en textuur is dus belangrijk binnen een combinatie.
In dit bericht zijn alle foto’s voorzien van de wetenschappelijke (Latijnse) naam, dat zoekt wat makkelijker.
In de volgende berichten, van Harry Pierik, staan ook foto’s met namen:
De Spar en Zilverspar zijn de sfeermakers in december
Niet alleen voor de feestdagen, maar het hele jaar door mooi: spar en zilverspar voor een terras en tuin vol afwisseling.
Spar (Picea) en zilverspar (Abies) zijn natuurlijk de grote smaakmakers van december, maar vlak niet uit wat ze ook de rest van het jaar kunnen betekenen aan groen en interessante focuslijnen in de tuin. De keuze in het assortiment is groot en elke spar heeft weer zijn eigen persoonlijkheid. Zo zijn er soorten die rechtstreeks uit een Japanse tuin lijkten te komen, interessante silhouetten met hangende takken voor een beetje theater op het terras en mooie volle sparren met een blauwgrijs waas dat extra oplicht in het maanlicht. Ook zonder decoratie of lichtjes al prachtig om te zien én ook de rest van het jaar altijd groen in de tuin.
Herkomst
Zilverspar groeit in de Kaukasus en Klein Azië, andere soorten groeien ook in Korea, Japan en Noord Amerika. Spar is inheems in grote gebieden van Noord-, Centraal- en Oost-Europa en grote delen van Azië.
Keuze assortiment Kerstsparren
Spar is officieel een winterharde naaldconifeer, maar ziet eruit als een echte naaldboom, vaak compleet met kegels onder de takken. Hij kan een klassieke sparvorm hebben, met gelaagde takken die als een krans om de stam staan, maar ze kunnen ook een bolvorm hebben, als piramide gekweekt zijn of hangende takken hebben. Hieronder een selectie uitgelicht:
- Groene fijnspar (Picea abies) wordt het meest verkocht. Vaak wordt deze zonder kluit aangeboden waardoor de boom op een kruis of kerstboomstandaard geplaatst moet worden. Deze typische kerstboom is er vanaf 50 cm. Bepalend voor de sierwaarde is vooral de bezetting van de takken en de vorm van de boom. Nadeel van deze soort is dat hij binnen na verloop van tijd vaak veel naalden verliest. De spar in een standaard met water plaatsen of kiezen voor een boom met kluit kan dit proces uitstellen.
- Dwergspar (Picea glauca ‘Conica’) is een mooie, compacte piramidevormige boom. De naalden zijn groen, staan dicht op elkaar en hij groeit langzaam. Kenmerken: spintgevoelig, naalden uitstaand naar alle zijden met een ruwe twijg, naar zwarte bessen ruikend. Sommige grotere maten worden in de volle grond gekweekt en zijn dan potgedrukt. De meeste kleinere maten zijn potgeteeld en goed te verhandelen in bloemenwinkels door hun mooie kleinere, handzame formaat. Het is de ideale minikerstboom om als kant-en-klaar gedecoreerde boom in te zetten.
- Servische spar (Picea omorika) is een slanke opgaande, maar toch compacte kerstboom met sierlijke takken. Naalden 1-2 cm, helder groen aan de bovenkant en blauw aan de onderkant waardoor de boom een blauw waas lijkt te hebben. De naalden blijven beter aan de boom zitten dan bij de groene fijnspar. Kluitplanten zijn eventueel na de kerst te gebruiken als mooie solitairboom voor in de tuin die 8-10 meter hoog kan worden.
Zilverspar heeft lange, platte naalden. De kleur is grijsgroen met soms een zilveren waas. Zilverspar heeft kegels op de takken die deels uit elkaar vallen, maar waarvan de kern blijft staan. Afhankelijk van de soort groeit hij in een smalle pilaarvorm of in een typische kerstboomlook. Hieronder de drie belangrijkste uitgelicht:
- Zilverspar (Abies nordmanniana), ook bekend als de Nordmann, wordt steeds meer verkocht als kerstboom en wordt ook bijzonder veel als kerstgroen gebruikt. Een iets duurdere boom, maar zeer decoratief met zijn glimmende donkergroene bovenzijde en grijze onderkant. De boom heeft minder last van naalduitval en heeft een mooie stand van de takken om versiering en verlichting in te kunnen plaatsen. Kluitplanten later in de tuin uitplanten is mogelijk, maar let op: Nordmann kan wel 20 meter hoog worden.
- Blauwspar (Abies procera ‘Glauca’) heeft een mooie blauwgroene kleur, grove, zachte naalden en een sterke frisse geur. Deze soort wordt veel gebruikt als kerstgroen.
- Koreaanse zilverspar (Abies koreana) is een bijzonder mooie kerstboom die ook al in het verkoopbare stadium purperblauwe kegels kan dragen, in tegenstelling tot andere kerstbomen. De naalden zijn glanzend groen aan de bovenzijde en hebben een zilverwitte onderkant.
Hier let u op bij de aankoop van Kerstsparren
• Controleer of hoogte, breedte, takbezetting en vorm van de boom met elkaar in verhouding zijn.
• Bij een plant met kluit is het belangrijk dat de wortelkluit voldoende vochtig is en dat er voldoende wortels aan de stam zitten, om doorgroei mogelijk te maken.
• De kerstsparren moeten vrij zijn van ziekten en plagen als spint en wolluis.
Verzorgingstips
• Kerstsparren kunnen zowel schaduw als volle zon hebben.
• Spar en zilverspar staan graag in iets vochtige, matig voedselrijke grond.
• Voor herplant in de tuin moet er een flinke kluit aanzitten en moet de plant binnen voldoende water en plantenvoeding voor heesters hebben gehad.
• Diep ingraven en extra water en voeding geven bieden de meeste kans op een doorstart.
Mooiwatplantendoen.nl –
GO WILD! Tien tips om de biodiversiteit in uw tuin een boost te geven!
Een rijker dierenleven is een rijkere tuin!
Vanwege het grote oppervlak dat tuinen in ons land hebben kunnen tuiniers een belangrijke rol hebben in het vergroten van de biodiversiteit. Wanneer we een huis met een tuin kopen of huren begint in feite ook onze verantwoording voor tijdelijke gasten en permanente medebewoners.
(video) wat is biodiversiteit
U heeft een tuin immers nooit alleen. Vogels bijvoorbeeld kunnen er voedsel vergaren, schuilen of zich er zo in thuis voelen dat ze er zich in voortplanten. Insecten kunnen er tijdelijk gast zijn maar zich ook permanent vestigen. Veel hangt af van de wijze waarop u de tuin heeft ingericht. In de regel is een tuin die van veel groen en weinig betegeling is voorzien altijd beter. Maar zonder de tuin nou helemaal te hoeven veranderen kan er met een aantal, toch vrij eenvoudige, aanpassingen al veel bereikt worden.
In dit artikel:
- Kies de juiste planten
- Mix van bomen en struiken
- Ga met zorg om met volwassen bomen
- Water is leven
- Leg een plek aan voor dood hout
- Maak uw eigen compost
- Geef vogels het jaar door water en voedsel
- Wees niet al te netjes
- Laat een stuk gazon verwilderen
- Tuinier zo duurzaam mogelijk
1 – Kies de juiste planten
Bloemen voorzien insecten zoals bijvoorbeeld bijen en vlinders van het noodzakelijke stuifmeel en nectar. Bij het verzamelen hiervan zorgen zij voor bevruchting van de planten. Om het deze insecten niet al te moeilijk, zo niet onmogelijk, te maken kunt u beter niet kiezen voor overgecultiveerde bloemen, waar uzelf de meeldraden en stamper niet kunt zien (en ze ook vaak niet aanwezig zijn). Vaak gaat het hier om cultivars met dubbele, gevulde bloemen. Kies daarom liever voor de botanische – wilde – soorten, uitheems of inheems. Hoewel uit het oogpunt van duurzaamheid inheemse planten beter zijn. Let op! Bij de aanschaf van planten of zij biologisch zijn gekweekt.
In de regel zou je kunnen stellen dat, hoe goedkoper de plant is hoe groter de kans is dat zij zijn volgespoten met gif voor een snelle en daardoor goedkope teelt. Planten met veel gifstoffen op zich zijn uiteraard killing voor het dierenleven. Vraag hiernaar bij uw leverancier/kweker. Dan liever iets duurder of door uzelf opgekweekte planten uit zaad of stek.
Probeer bij uw plantkeuze een beplanting uit te vogelen welke bloeit van het vroege voorjaar (bijvoorbeeld Crocus en Mahonia) tot in het begin van de winter (bijvoorbeeld asters, sedums en klimop)
- GO WILD! Top 10 Vaste planten voor bijen en vlinders
- GO WILD! Schermbloemen onmisbaar voor tuinen in natuurstijl
- Go Wild! Top 15 leukste bollen voor verwildering
2 – Een mix van bomen en struiken
Bomen en struiken bieden bescherming, geven goede broedplekken en zorgen voor voedsel. Fruitbomen geven bloesem als voedsel voor insecten en vruchten en zaden voor bijvoorbeeld vogels. Bovendien zijn zij natuurlijk ook een voedselbron voor mensen. Wanneer u een kleine tuin heeft is er niet altijd plaats voor bomen, u zou dan kunnen overwegen om een haag aan te planten van een verscheidenheid aan heesters. Een haag is immers altijd beter dan een schutting.
Uiteraard ziet het wildleven uw tuingrenzen niet als die van hen, zij zien altijd het grotere geheel, probeer dit ook zo te zien. Wellicht kunt u met uw enthousiasme uw buren aansteken om ook in te zetten op een rijker dierenleven (biodiversiteit).
3 – Ga met zorg om met volwassen bomen
In veel steden is er momenteel een ware kaalslag gaande in het openbaar groen. Veel grote bomen worden gekapt en al dan niet vervangen door kleine nieuwe exemplaren. Dit geeft een enorme kostenbesparing voor groenbeheerders door stukken en jaren minder onderhoud. Spreek uw gemeente hierop aan want de grote volwassen bomen zijn van onschatbare waarde voor de biodiversiteit!
4 – Water is leven
Als er een factor belangrijk is voor meer dierenleven in uw tuin dan is dat wel water. Hetzij in de vorm van een teil of emmer en anders als vijver. Als u vanwege uw tuinoppervlak of vanuit een klein budget maar één item kunt uitvoeren overweeg dan een waterelement, dit geeft altijd een hoog rendement.
Vissen in uw vijver zullen alles opeten wat in het water beweegt, dus liever geen vissen! Laat waterplanten zoveel mogelijk op een natuurlijke manier groeien. Laat in ieder geval één zijde van de vijver schuin aflopen, zodat allerlei schepsels de vijver makkelijk kunnen verlaten of juist bereiken. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan vogels die het heerlijk vinden om in laag water te poedelen.
5 – Leg een plek voor dood hout aan
Wat voorheen als afval beschouwt werd blijkt nu van groot belang voor een rijke biodiversiteit. Zo gaat het nu ook met dood hout, hier maakt u een stapel van (takkenril). Dode bomen en snoeiafval vinden hier een plek. U zult werkelijk versteld staan wat zo’n plek aan dierenleven trekt. Denk hierbij aan veel insecten maar bijvoorbeeld ook egels. Als u aan deze plek hout van bouwwerkzaamheden plaatst mag dit vooral geen bewerkt of van verf voorzien hout zijn. Deze houtrillen kunnen er fraai uitzien en een aanwinst in uw tuin zijn, denk hierbij aan zwammen en mossen.
6 – Maak uw eigen compost
Vrijwel niets aan plantaardig materiaal hoeft u tuin te verlaten. Afval heeft u dus vrijwel niet meer, dit is pure winst en stukken duurzamer. U maakt van het plantaardig (en zelfs van dierlijke oorsprong) materiaal nu uw eigen compost!
Behalve het voordeel dat u behaald uit kostenbesparing en het vergroten van de duurzaamheid van uw tuin is een composthoop een waar paradijs voor veel dierenleven. Er ontstaan in een composthoop ook veel (inheemse) schimmels en bacteriën. De makkelijk te produceren compost zorgt voor een gezonde bodem met alles wat daar in en op leeft. In een volgend deel gaan we meer in op maken van compost op een biologisch-dynamische wijze.
7 – Geef vogels het jaar door voedsel en water
Vooral tijdens de winter kan een aanvullende maaltijd het verschil betekenen tussen leven en dood. Het primaire voedsel voor tuinvogels bestaat uit bessen en zaadhoofden. De aanvulling vooral tijdens flinke kou bestaat uit: pinda’s, zonnebloemhoofden, zaden, keuken/etensresten en vetballen. Schoon en niet bevroren drinkwater is ook van levensbelang.
Uiteraard kiest u een plek waar katten geen kwaad kunnen. Dit voedsel en water is een eenvoudige manier om de biodiversiteit in uw tuin een flinke boost te geven.
8 – Wees niet al te netjes
Dit is dus geen excuus om er een rotzooitje van te maken! In plaats van blad weghalen in de winter maakt/harkt u er nu hoopjes van die u laat rusten. Stel veel snoeiwerk uit tot na de winter. Vaste (meerjarige) planten snoeit u nu na de winter. Het z.g.n afterlife van planten kunnen een waar sieraad zijn in uw borders en zijn de holle stelen een plek voor overwinterende insecten. Stapeltjes stenen zijn ook een goede plek voor veel overwinteraars.
9 – Laat een stuk gazon ‘verwilderen’
Gazon is er in overvloed en geeft deze monocultuur slechts een klein voordeel in biodiversiteit. In de V.S bijvoorbeeld bestaan veel tuinen voor het overgrote deel uit gras. Er is in de Amerikaanse tuinen zoveel gras dat een oppervlakte van Engeland en Wales tezamen gevuld kan worden met alleen maar gras. In het V.K. is er genoeg gras om Greater London in zijn geheel te voorzien van gras.
Als u een complete metamorfose van uw grasmat niet ziet zitten kunt u natuurlijk altijd een gedeelte van het gazon benutten voor een groter aandeel in biodiversiteit. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om een gedeelte wat amper word belopen door te laten groeien (verwilderen). Of u kiest voor een op uw omstandigheden toegespitst zadenmengsel te gebruiken.
Eerder hebben we bij tuinenstruinen.org al veel aandacht besteed aan dit onderwerp;
- GO WILD! – een bloemrijk grasveld in plaats van een keurig gazon
- GO WILD! – Gras vervangen door een Bloementapijt
- GO WILD! – Bodembedekkers als alternatief voor gras
- GO WILD! Een Wilde Bloemenweide in uw tuin
10 – Tuinier zo duurzaam mogelijk
Simpelweg geen of zo min mogelijk gebruik maken van brandstoffen die onvervangbaar (of eindig) zijn helpt al een hoop. Ook de aanschaf van bestrijdingsmiddelen op synthetische basis is niet duurzaam. Het liefst gebruikt u uw eigen compost om de grond te verbeteren. Immers, een gezonde bodem zorgt ook voor gezonde planten die minder snel ziek worden.
Ook door het vergroten van de biodiversiteit werkt in veel gevallen voor een gezondere tuin waar ziektes en plagen eerder een natuurlijke vijand hebben.
Meest recente GO WILD! berichten:
- Hippe bij-vriendelijke plantcombinaties
- Meerstammige boom past prima in natuurlijke tuin
- Maak uw tuin zo vlindervriendelijk mogelijk
- GO WILD! – Planten met een fraai ‘Afterlife’
- Oorzaak hoofdpijn tuiniers: de buxusmot
Foto 1: Intratuin Naturalis
Team Special K: Begonia, ijzerhard, middaggoud en Bougainvillea
“Nature always wears the colours of the spirit.”
Ralph Waldo Emerson
Vrolijke tinten, prachtige bloemen: met de komst van de Kleurbrengers is het buitenseizoen officieel geopend!
Wordt het sereen of ga je knallen?
Grote bloemen, kleine bloemen. Klimmers, hangers en kruipers. Voor in de volle grond, in potten en bakken en in hangmanden. Met de Kleurbrengers is het in één keer lente in je tuin, op je terras en op je balkon. Begonia, ijzerhard, middaggoud en Bougainvillea zijn allemaal rijke bloeiers met allemaal verschillende vormen, zodat er meteen van alles te zien en te beleven is in je tuin.
Even voorstellen: Team Special K
Begonia is het soort tuinbloeier waarbij je amper nog plant ziet als de bloei met volle, mollige bloemen eenmaal op gang is gekomen. Bonuspunten voor het feit dat het een doorbloeier is.
IJzerhard trakteert op trosjes witte of felgekleurde bloemen die tegen een stootje kunnen en zowel in bakken als in hangmanden stralen. Je hebt er zeker twee seizoenen lang plezier van.
Middaggoud heeft bloemen die opengaan in de zon en zich sluiten als het avond wordt of als het regent. Zo ziet de plant er op elk moment van de dag weer anders uit.
Bougainvillea is een mediterrane klimmer met meestal felgekleurde bloemen waarmee je de Rivièra op je terras laat bloeien. Glaasje mimosa erbij, niets meer aan doen.
United Colours of the World
Begonia en Bougainvillea komen uit Zuid-Amerika, middaggoud uit Zuid-Afrika en ijzerhard is in heel Eurazië en de Verenigde Staten te vinden.
Kleurtrends 2019
Alle kleurbrengers zijn in diverse zodat je ze helemaal in je smaak kunt stylen. Wil je het helemaal on-trend hebben, dan zijn er voor dit jaar drie duidelijke stromingen.
☼ Met de romige pastels van begonia en ijzerhard creëer je een vriendelijke en zachte sfeer als buffer tegen de harde buitenwereld. Je versterkt dat gevoel met ronde, glanzende potten, bakken met bloemendessins en hangmanden die van touw zijn gemaakt.
☼ Wat feller van kleur is de stijltrend waarbij de nadruk ligt op koel blauw, paars, lila en roze, met verrassend oranje en geel als accenten. Gebruik geometrische potten en perspex om het ‘smart’ gevoel te versterken. Middaggoud en Bougainvillea zijn hier de hoofdrolspelers.
☼ Verlang je vooral naar rust, dan kies je voor de tuintrend van groen, blauw en wit met zwarte en grijze of zinken potten. Het mag er opgeruimd en sober uitzien, urban en duurzaam tellen hierbij zwaar. Je wit komt hier van ijzerhard, bougainvillea en begonia, het bruinoranje van middaggoud.
mooi wat planten doen
Dít doen Kleurbrengers met je tuin
- Ze trekken vlinders en bijen aan en verbeteren zo de biotoop van de hele omgeving.
- • Het zijn planten die heel veel bloemen en kleur te bieden hebben voor het vroege voorjaar.
- • Kleurbrengers bloeien lang en houden ook daarna hun sierwaarde.
Sleeping Beauties: kornoelje, Viburnum en pronkklokje
Sleeping Beauties: Niets te beleven in de tuin? Wel met dit trio dat nu schitterende takken te bieden heeft en later op de proppen komt met bloemen, bessen én een indrukwekkend herfstshow.
Vier seizoenen schoonheid
Toegegeven, januari is niet het meest tintelende tuinmoment van het jaar. De natuur houdt winterslaap en dat geldt ook voor Sleeping Beauties kornoelje (Cornus), Viburnum en pronkklokje (Enkianthus). Toch staan deze sierheesters te trappelen om te ontwaken. Dat doen ze in de late winter en het vroege voorjaar. Tot die tijd trakteren ze op spectaculaire gekleurde takken en mooie lijnen, die extra opvallen met een beetje rijp of sneeuw. Zijn ze eenmaal wakker, dan gaat het los: prachtige bloemen in de lente, bessen in de zomer en fenomenaal verkleurend blad in de herfst. Het hele jaar door schoonheid dus, of ze nu een schoonheidsslaapje doen of schitteren.
Dit zijn de Sleeping Beauties
Kornoelje (Cornus) heeft, afhankelijk van de soort, decoratieve gekleurde takken, een bloei die zo rijk is dat je de hele struik niet meer ziet of bloeit – spectaculair! – rechtstreeks op het kale hout. Een bloeiende kornoelje betekent het einde van de winter, wat de kalender ook zegt.
Viburnum is wintergroen en biedt zo wat kleur aan je tuin, met dank aan de kleine compacte witte of roze knoppen die al zichtbaar zijn en later bloeien in halve bollen. Na de bloei verschijnen er decoratieve donkere bessen en vervolgens doet Viburnum even een groen dutje.
Pronkklokje (Enkianthus) heeft fraaie rechte takken waar in het voorjaar onder de groene bladeren prachtige trossen klokvormige bloemetjes bloeien die later decoratieve zaaddozen worden. Geef hem nu een plek, om van al zijn gedaanteverwisselingen te kunnen genieten.
Koele bloeiers
De Sleeping Beauties hebben allemaal een andere achtergrond, al hebben ze wel een voorkeur voor het noordelijk halfrond. Kornoelje groeit in Europa, Azië en Noord-Amerika, Viburnum wat zuidelijker in gematigde en subtropische streken op het noordelijk halfrond. En pronkklokje is inheems in het gebied van de oostelijke Himalaya tot Indochina, China en Japan. Voor alle drie geldt dat het jaarrond decoratieve, makkelijke en sterke sierheesters zijn met een rijke keuze in formaten en kleuren.
‘I know you, I walked with you once upon a dream’
Sleeping Beauty, 1959
Zó blijven ze mooi
• Kornoelje, Viburnum en pronkklokje staan alle drie graag op een plek in de volle zon, al kunnen ze ook halfschaduw aan.
• Plant Sleeping Beauties diep zodat ze goed kunnen wortelen en kies een plek waar ze de ruimte hebben om te groeien.
• Viburnum en pronkklokje hebben graag humusrijke, zure grond die niet te droog is, kornoelje is niet kieskeurig over waar zijn kluit terechtkomt.
• Eens per jaar organisch bemesten wordt door alle drie op prijs gesteld.
• Viburnum en pronkklokje hoeven niet gesnoeid te worden, kornoelje kan desgewenst kort worden gehouden: beste snoeimoment is in maart of na de bloei.
Stille schoonheid
Het thema van de Schone Slaapster komt al voor in de oud-Germaanse Siegfriedsage, de eerste literaire versie staat in ridderroman Perceforest (1340). Het gaat over ontwaken, verwonderen en bewustwording. Voor Viburnum, kornoelje en pronkklokje betekent het stille schoonheid die wakker wordt gekust door de zon en zich omzichtig richting lente 2019 beweegt.
Style je je Sleeping Beauties
Insta-hot Als de grond te hard is om Viburnum, kornoelje en pronkklokje te planten, kun je ze inzetten als kuipplant en later een doorstart laten maken in de volle grond. Hou je van leven in de brouwerij, gebruik dan gekleurde potten, versier de takken met pindaslingers om vogels te lokken en zet er wat winterviolen in vrolijke kleuren bij.
Sereen Vind je deze stille wintermaand best wat hebben, style de Sleeping Beauties dan ingetogen. Zet ze in rieten manden of verweerde kuipen, eromheen wat witte violen en witte voorjaarsbollen zoals krokussen, witte druifjes en sneeuwklokjes. Erbij een zinken lantaarn met een lichtje als focuspunt in de tuin op een lange donkere winteravonden bij wijze van baken voor de naderende lente.
Tuinplant van de maand
Sleeping Beauties zijn Tuinplanten van januari 2019. De ‘Tuinplant van de maand’ is een initiatief van Bloemenbureau Holland.
Tuinplanten maand juni 2018: klimfruit
Met klimfruit creëer je makkelijk een pluktuin
Voor een pluktuin met klimfruit als bramen, frambozen, blauwe bessen en druiven is niet veel ruimte nodig. Deze planten groeien omhoog, langs een muur, schutting, rek of pergola en gedijen zelfs op een balkon. Ze bieden mooi blad en bloesems in de voorzomer.
Gedurende de zomer zelf ontstaan er vruchten, die dan in de nazomer en herfst kunnen worden geoogst. Er is dus altijd wat te beleven met klimfruit. Fruit zien groeien (en uiteindelijk lekker opeten) is een leuke en leerzame ervaring voor kinderen en past in de trend van willen weten waar je eten vandaan komt. Met wat je zelf niet opeet, maak je de vogels in het najaar blij.
Keuze assortiment
Het assortiment klimfruit biedt ruime keuze, speciaal geselecteerd voor juni zijn de stekelloze braam (Rubus fruticosus), framboos (Rubus idaeus), druif (Vitis vinifera) en blauwe bes (Vaccinium corymbosum, ook bekend als trosbosbes).
Alle planten komen voor in vele verschillende variëteiten, waaronder compacte vormen die heel geschikt zijn voor plekken met weinig ruimte. Door veredeling zijn ze sterker, productiever en gemakkelijker in het onderhoud dan voorheen. Er zijn enkele speciale consumentenlabels, zoals 100% Fruit, Fit&Juicy en Big Taste Experience.
Klimfruit trivia
• Braam is een verbastering van het oude Germaans woord bram-bezi, dat in het Duits brombeere werd, in het Nederlands braambes, in het Engels Braembel en in het Frans (f)ramboise. Braam is zo’n beetje de Europese oerbes.
• Blauwe bes wordt vaak verward met bosbes (Vaccinium myrtillus), maar is wat groter, geeft niet af én heeft in de herfst blad dat prachtig vuurrood verkleurt.
• De frisse sappige framboos staat ook bekend als ‘de kaviaar onder het fruit’ en wordt internationaal gezien als een van de lekkerste bessen die er is.
• Van Oost-China tot Zuid-Europa heeft de druif al zo’n 9000 jaar speciale status als basis van wijn. Door veredeling (en een vleugje klimaatverandering) gedijt de plant tegenwoordig ook in koelere streken, zoals Nederland, Engeland en Scandinavië.
Herkomst
Veel klimfruit hoort bij de rozenfamilie. De braam groeit in heel Europa, maar ook in het Zuid-Amerikaanse hooggebergte. De framboos is eveneens een Europese klassieker en rukte sinds de 16de eeuw op vanuit Italië en Griekenland.
Blauwe bessen zijn inheems in bosrijke gebieden in de oostelijke Verenigde Staten en groeien pas sinds het begin van de 20ste eeuw in Europa. Druiven hebben zich verspreid vanuit het Midden-Oosten.
Hier let u op bij de aanschaf
• Klimfruit wordt aangeboden in diverse potmaten en groeistadia. In juni horen de planten redelijk volgroeid te zijn, ruim in het blad te zitten en bloesems of zelfs al fruit te dragen.
• Let op de verhouding tussen potmaat en plant, de lengte van het steunmateriaal en een goede bezetting met blad, bloem en bes.
• Check op rupsen, slakken, luis of andere aantastingen als meeldauw of Botrytis.
Verzorgingstips
• Klimfruit kan in bakken, potten of de volle grond en staat het liefst op een zonnige plek waar het niet donkerder wordt dan halfschaduw. De zon is nodig om de vruchten te laten rijpen.
• Bramen, frambozen en blauwe bessen houden van een humusrijke, lichtzure grond, druif heeft liever een kalkhoudende grondsoort.
• Laat de kluit niet uitdrogen, de planten verbruiken veel vocht bij de groei van de bessen.
• Zorg voor houvast om tegenop te kunnen klimmen, zoals een rek, frame of pergola.
• In het groeiseizoen elke twee weken plantenvoeding geven, afgestemd op het fruit in kwestie.
• De meeste klimfruitsoorten zijn zelfbestuivend, zodat er niets hoeft te worden gedaan om vruchten te krijgen.
• Snoeien in de late winter of het vroege voorjaar.
Klimfruit zijn de Tuinplanten van juni 2018. De ‘Tuinplant van de maand’ is een initiatief van Bloemenbureau Holland. Maandelijks kiest het Bloemenbureau in samenwerking met vertegenwoordigers uit de sierteeltsector een plant met een geweldige uitstraling of bijzondere eigenschappen om extra onder de aandacht te brengen.
Borderplan – De vele kanten van vaste planten
Vaste planten prikkelen de zintuigen, verbeteren het stadsklimaat, vragen weinig onderhoud en zijn zeer aantrekkelijk voor bijen en vlinders. Een afwisselende beplanting, met veel verschillende soorten, heeft bovendien een positief effect op het welzijn van mensen. Openbaar groen kan dankzij vaste planten dus kleurig, ecologisch waardevol én onderhoudsvriendelijk worden.
Vaste planten hebben veel te bieden voor de tuinier en het gebruik in onze tuinen is zeker niet iets wat recent ontstaan is of voor een trend kan worden aangezien. Al halverwege de vorige eeuw was het vaste pantenboek van Mien Ruys een bestseller. In een later stadium gaven bekende tuinontwerpers als Henk Gerritsen, Jacqueline van der Kloet en Piet Oudolf een eigentijdse natuurlijke uitstraling in het verwerken van vaste planten, vaak in combinatie met grassen, eenjarigen en bollen, ook hun boeken werden bestsellers.
Vaste planten maken het waar
Een kleurige uitstraling, verrijking van het openbaar groen en lage beheerskosten. Deze beloften maken vaste planten allemaal waar. Ze komen elk voorjaar weer op om opnieuw te groeien en bloeien. Sommige soorten zijn wintergroen of hebben een fraai wintersilhouet. Een beplantingsplan dat uit vaste planten bestaat is daarom heel geschikt voor bijna alle situaties waar een fraaie, maar sterke beplanting gewenst is. Bijvoorbeeld verhoogde plantvakken, boomspiegels, bermen, parken en rotondes.
Lage onderhoudskosten
De aanleg van vaste planten lijkt bewerkelijker en duurder dan een beplanting met bijvoorbeeld heesters. Toch zijn vaste planten al binnen enkele jaren voordeliger, vooral door de lage onderhoudskosten. Inmiddels is er veel onderzoek gedaan naar sterke vaste planten die geschikt zijn voor toepassing in het openbaar groen. Gelukkig is er ruime keuze. Geschikte soorten zijn onder andere vetkruid (Sedum ‘Herbstfreude’), gele zonnehoed (Rudbeckia), vrouwenmantel (Alchemilla), herfstanemonen (Anemone), Kalimeris, duizendknoop (Persicaria), brandkruid (Phlomis) en kattenkruid (Nepeta). Als wintergroene bodembedekkers kan gekozen worden uit bijvoorbeeld dikkemanskruid (Pachysandra), schoenlappersplant (Bergenia), ooievaarsbek (Geranium macrorrhizum) en kruipend vetkruid (Sedum spurium). Sterke siergrassen voor openbaar groen zijn lampenpoetsersgras (Pennisetum), pijpenstrootje (Molinia), zegge (Carex) en prachtriet (Miscanthus).
Dansende vlinders en ijverige bijen.
Vlinders lokken
Met de bijen en de vlinders gaat het niet zo goed. Hoewel tuinen geen vervanging kunnen zijn voor het leefgebied van de meeste vlinders, kan de tuin voor zo’n twintig soorten dagvlinders een goede aanvulling zijn op de natuur. Vooral met warme dagen is het goed vlinders kijken in de tuin. Je kunt de wat bekendere soorten zien zoals dagpauwoog, atalanta, de kleine vos en witje, maar ook niet alledaagse vlinders zoals de gehakkelde aurelia. De beste manier om vlinders naar de tuin lokken is met nectarplanten. De meeste soorten hebben mooie bloemen, zoals ijzerhard (Verbena), kattenstaart (Lythrum), rode zonnehoed (Echinacea) en herfstanemonen (Anemone x hybrida). Ook hebben vlinders warme, beschutte plekjes nodig. Als extraatje kun je een vlinderkastje ophangen.
Nachtvlinders
Er bestaan veel meer nachtvlinders dan dagvlinders, bijvoorbeeld de nachtpauwoog en de gestreepte pijlstaart. Bloemen die bestoven worden door nachtvlinders zul je overdag niet of nauwelijks ruiken. Maar zodra de schemer invalt komen er heerlijke geuren vrij, die de vlinders van grote afstanden aantrekken. Zet vaste planten vlak bij het terras om de vlinders daar te laten genieten van de geur en nectar. Zo kun je zelf ook van de geur en van de dansende nachtvlinders genieten. Bloemen die ’s avonds (sterker) gaan geuren zijn teunisbloem (Oenothera), vlambloem (Phlox), zeepkruid (Saponaria) en spoorbloem (Centranthus).
Bijen
De kleine bijen die in de tuin vertoeven, verrichten groots werk; ze bestuiven de bloemen. Wil je graag genieten van dit schouwspel? Plant dan een variatie aan bloeiende vaste planten in de tuin. Op deze manier geef je de bijen volop mogelijkheid hun werk te doen en wordt de tuin ook nog eens mooier! Bloemen die veel nectar bevatten zijn onder andere het bijenkorfje (Prunella grandiflora), tijm (Thymus serpyllum), guldenroede (Solidago), salie (Salvia officinalis) en ereprijs (Veronica longifolia). Honingbijen zijn het bekendst, maar er zijn ook veel soorten wilde bijen. Solitaire bijen nestelen graag in een bijenhuisje of insectenhotel. Hang het huisje wel op een zonnige en droge plek.
Bijen en vlinder combi
Zie je op tegen grote veranderingen in je tuin om vlinders en bijen aan te trekken? Dat is gelukkig niet nodig. Al met een paar vlinderplanten kun je bijen en vlinders lokken. Veel nectarplanten zijn namelijk ook voor bijen aantrekkelijk. Vlinderplanten zijn prachtig in borders en plantvakken, maar ze groeien ook prima in potten en bakken. In juni vind je een ruim assortiment vlinder- en bijenplanten bij het tuincentrum. Kijk bijvoorbeeld eens uit naar marjolein (Origanum), ijzerhard (Verbena bonariensis), kattenkruid (Nepeta), rode zonnehoed (Echinacea), koninginnenkruid (Eupatorium), guldenroede (Solidago) en het zeepkruid (Saponaria officinalis). Je kunt deze rijke bloeiers direct in de tuin zetten, al snel zullen de eerste bijen en vlinders een bezoekje komen brengen. Veel soorten bloeien door tot in het najaar.
Wist je dat…
je vanaf april tot oktober vlinders in de tuin kunt lokken? Dit doe je door voor afwisseling in de bloeitijd te zorgen. Voorjaarsbloeiers zoals Aubrieta, judaspenning (Lunaria) en kruipend zenegroen (Ajuga reptans) mogen in een vlindertuin niet ontbreken. Kies voor de zomerperiode ijzerhard (Verbena bonariensis), kattenstaart (Lythrum salicaria), margrieten (Leucanthemum vulgare) en marjolein (Origanum), voor het najaar hemelsleutel (Sedum), Liatris en herfstasters (Aster).
Tip
De vlinderplanten top tien:
- Herfstaster (Aster novi-belgii)
- Vlinderstruik (Buddleja davidii)
- Rode zonnehoed (Echinacea purpurea)
- Koninginnekruid (Eupatorium maculatum)
- Damastbloem (Hesperis matronalis)
- Lavendel (Lavandula angustifolia)
- Marjolein (Origanum laevigatum)
- Vlambloem (Phlox Paniculata-groep)
- Hemelsleutel (Sedum spectabile)
- IJzerhard (Verbena bonariensis)
Bekijk hier een gids voor het maken van een natuurlijk natuurijk tuinontwerp.
Spectaculaire vaste planten in het zonnetje.
Heb je een zonnige tuin? Dan heb je geluk, in de volle zon bloeien namelijk de mooiste planten. Er is keuze uit honderden verschillende vaste planten, de een nog mooier dan de andere. Ze zijn prachtig om te combineren in de border. Maar hoe doe je dat nu, een border in de volle zon aanplanten? Aarzel niet, het is niet moeilijk. Stroop de mouwen op en creëer de mooiste combinaties met vaste planten voor in de volle zon. Het zal jou en je tuin doen stralen.
Volle zon
Wat is nu precies ‘volle zon’? Als er ’s zomers minstens vijf uur per dag zon schijnt spreken we van volle zon in de tuin. De meeste vaste planten die je bij het tuincentrum vindt houden erg van de zon. Het zijn rijk bloeiende soorten, prachtig om perken en vakken mee te vullen of om in grote groepen als bodembedekker toe te passen. Maar ook in potten en bakken of de border doen ze het fantastisch. Als je een mix maakt van voorjaarsbloeiers, zomerbloeiers en herfstbloeiers dan kun je van het voorjaar tot aan de eerste nachtvorst genieten van een kleurenspektakel in de tuin. De meeste bloemen zijn bovendien heel aantrekkelijk voor vlinders, bijen en andere nuttige insecten.
Ontwerpen
Een combinatie van verschillende vaste planten vormt de basis voor een border. Een mooie border zonder vaste planten is ondenkbaar! Wil je een afwisselende en kleurige border? Maak dan vooraf een ontwerpje. In het ontwerp kun je fraaie combinaties bedenken en daarbij rekening houden met de bloeitijd, de kleur en de hoogte van de planten. Je kunt in de border drie rijen maken. Plaats de lage soorten langs de rand, middelhoge soorten in het midden en de hoge vaste planten achteraan. Zo weet je zeker dat alle bloemen goed te zien zijn. Zorg voor een levendig kleurenspel in de border door enkele contrasterende kleuren te gebruiken. Vergeet niet om een paar fraaie bladplanten toe te voegen, ze vormen de basis van de plantencompositie. Heel fraai zijn soorten met grijsgroen blad, deze zachte bladkleur verbindt alle kleuren met elkaar. Een goed voorbeeld is de alsem (Artemisia).
Tip
Zoek je een fraaie combinatie van vaste planten voor de volle zon? Gebruik aarvormige violette bloemen van salie (Salvia) naast de platte oranje bloemen van duizendblad (Achillea).
Soorten
Het is onmogelijk om een complete lijst van vaste planten voor de volle zon samen te stellen, er zijn zoveel mooie soorten! Maar kijk bij het tuincentrum eens uit naar rode zonnehoed (Echinacea), brandende liefde (Lychnis chalcedonica), zonnekruid (Helenium), zonnehoed (Rudbeckia), vlambloem (Phlox), klokjesbloem (Campanula) en riddersporen (Delphinium). Al deze sterke vaste planten zullen massa’s aan bloemen geven in de volle zon. Is de zonnige plek nogal droog? Kies dan droogtebestendige soorten zoals kattenkruid (Nepeta), salie (Salvia), bloedooievaarsbek (Geranium sanguineum), vuurpijl (Kniphofia) en marjolein (Origanum).
Gezellige schaduwtuin? Ja, natuurlijk!
De eerste reactie op een tuin met veel schaduw is vaak: hoe maak ik daar een gezellige plek van? Veel mensen denken dat planten niet groeien in de schaduw. Gelukkig zijn er genoeg voorbeelden van mooie schaduwtuinen om het tegendeel te bewijzen, het sortiment schaduwplanten is verrassend groot.
Mooiste planten in de schaduw
Een schaduwrijke tuin hoeft niet eentonig te zijn: in koele schaduw groeien juist de mooiste planten. Ze zijn misschien minder spectaculair, maar zeker niet minder fraai. Het maken van een geslaagde beplanting in een schaduwrijke tuin is niet moeilijk. Het is wel belangrijk om rekening te houden met de hoeveelheid schaduw. We spreken van schaduw als er ’s zomers minder dan drie uur per dag direct zonlicht, of langere tijd gefilterd licht op de planten schijnt. Vooral in de lichtere schaduw van bladverliezende bomen en struiken of voor een muur, kan een verrassend groot assortiment vaste planten groeien.
Alle seizoenen
Een schaduwtuin is een echte seizoenstuin: in het voorjaar hele tapijten van kleurige bloemen, in de zomer prachtige bloemen en bladeren, in het najaar vlammende herfstkleuren en als het koud wordt wintergroen blad. De meeste schaduwplanten zijn zogenaamde bosplanten. Ze groeien van nature onder bomen en struiken en de bloei valt vaak in het voorjaar. Op dat moment zit er nog geen blad aan de takken en daar maken bosplanten gebruik van. Maar er zijn ook zomer- en herfstbloeiende schaduwplanten, zoals herfstanemonen (Anemone), hartlelie (Hosta) en Japanse wasbloem (Kirengeshoma).
Het effect van kleur in de tuin.
Welke kleuren je kiest voor je tuin hangt natuurlijk heel erg af van je smaak. Met vaste planten heb je in ieder geval oneindig veel mogelijkheden om de tuin sfeervol ‘in te kleuren’. Omdat kleur het eerst wordt waargenomen door onze zintuigen is het sfeerbepalend. De kleuren van bloemen en bladeren hebben zelfs direct invloed op je gemoedstoestand.
Boeiend ontwerpelement
Kleur is een boeiend ontwerpelement in de tuin. Elke kleur heeft een eigen karakter: wit is zuiver en neutraal, geel is zonnig en opvallend, oranje en rood zijn warm en zeer aanwezig, roze is lieflijk en vrouwelijk, paars en violet zijn rustig en vrij koel, blauw is fris en brengt rust en groen is een rustige basiskleur.
Warme en koude kleuren
Bloemen met warme kleuren hebben een heel ander effect dan bloemen met koude kleuren. De kleuren geel, oranje en rood zijn warm en expressief, ze vallen erg op en komen als het ware op je af. Daar word je vrolijk van. De koude kleuren paars, violet en blauw zijn bescheidener, subtiel en suggereren diepte. Ze werken rustgevend. Natuurlijk kun je veel rustig blauw van bijvoorbeeld ooievaarsbek (Geranium) prima combineren met een beetje pittig oranje van nagelkruid (Geum). Of maak rood van Astilbe wat rustiger met een basis van blauwgroen Hosta-blad.
Wist je dat
Vaste planten het niet alleen goed doen in de volle grond? In potten staan ze ook sfeervol en doen ze het goed.
Persoonlijk
Door bloem- en bladkleuren fraai met elkaar te combineren in de border maak je de tuin persoonlijk. Grof gezegd zijn er twee soorten kleurenschema’s: harmonieus en contrasterend. Harmonieuze combinaties geven een gevoel van rust, je stelt ze samen door kleuren te kiezen die in een kleurencirkel dicht bij elkaar liggen. Bijvoorbeeld paars naast roze en geel naast oranje. Wil je wat meer accenten aanbrengen dan is het zoeken naar kleurcontrasten de oplossing. Combineer kleuren die in de kleurencirkel ver van elkaar af staan zodat er levendige contrasten ontstaan en het oog wordt geprikkeld. De combinatie rood en violet zal bijvoorbeeld echte een blikvanger zijn. Heel mooi in de tuin is ook de combinatie van geel en violet. Gelukkig bestaat er niet zoiets als een foute kleuren combinatie voor bloemen, alles kan en alles mag!
Bladkleur als basis
Bij het maken van kleurencombinaties zijn de bloemen heel belangrijk, maar vergeet zeker niet om ook fraaie bladplanten te kiezen. Bladeren van vaste planten zijn er in groen, geelgroen (Hosta ‘Piermont Gold’), blauwgroen (Festuca glauca), grijsgroen (Salvia officinalis ‘Berggarten’) en ook in carameltinten (Heuchera ‘Caramel’) en heel donkere, paarse tinten (Lysimachia ciliata ‘Firecracker’). Daarnaast is er gevlekt en gestreept, zilverig behaard of gespikkeld blad. Blad is van het vroege voorjaar tot aan de winter mooi en vormt de basis van de beplanting.
Planten en verzorgen
De winterperiode is een uitstekende tijd om kleurrijke plannen te maken voor de tuin. Bekijk eens welke kleurencombinaties bij jouw smaak passen en zoek daar geschikte vaste planten bij. In het voorjaar kun je deze soorten planten, zodat je er in de zomer al volop van kunt genieten.
Wist je dat
Kleurige en vaak geurige bloemen er niet alleen zijn om ons te plezieren? Ze vormen een ‘reclamebord’ voor de aanwezige nectar. De kleur van de bloem lokt de juiste insecten naar de meeldraden en stampers, zodat er bevruchting plaats kan vinden en zaad wordt gevormd.
Het planten
Vaste planten kunnen het hele jaar door geplant worden, mits het niet vriest. Zowel het najaar als het voorjaar is een geschikte tijd om vaste planten in de grond te zetten. Vanaf februari, als de grond op gaat warmen, beginnen de vaste planten te bloeien. De eerste soorten vertonen hun bloemen al in april, de laatste bloeien door tot aan de eerste nachtvorsten in oktober. Gemiddeld worden 7 planten per vierkante meter aangehouden. Voor kleine soorten geldt gemiddeld 9-11 en voor grote soorten 3-5 per vierkante meter. De vaste planten kunnen in het vroege voorjaar met een strimmer afgemaaid worden.
