Nieuw is Aquaponics nou ook weer niet, maar nog wel redelijk onbekend. De wijze waarop bij Aquaponics de planten gekweekt worden past volledig in het streven naar meer duurzaam kweken. Volop redenen dus om eens wat meer aandacht aan deze manier van kweken te besteden.
Vaak is het alternatieve circuit een goede voedingsbodem gebleken als het gaat over tuinbouw. Muurtuinen en groendaken zijn daar goede voorbeelden van, vooral in Duitstalige landen begon men al vroeg met hiermee te experimenteren. Waarschijnlijk is dit dan ook de verklaring dat in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk men al veel verder is met dit soort vervangende natuur.
Bij Aquaponics begon het in Australië en de Verenigde Staten, in dit laatste land is men tijdens de Covid-19 pandemie tot het besef gekomen dat er weer veel meer lokaal voedsel moet worden gekweekt en dan ook nog het liefst duurzaam. Vanuit het Amerikaanse departement voor land- en tuinbouw is er een grote subsidiepot gekomen. Aquaponics past precies in deze benadering.
Aquaponics is een voedselproductiesysteem dat vissen en planten integreert in een gesloten systeem zonder aarde. Aquaponic-boerderijen groeien snel in de V.S, maar er is nog veel werk nodig om de voordelen van deze revolutionaire kweekmethode uit te breiden. Aquaponic voedselproductiesystemen produceren meer voedsel, op minder land, met minder water dan conventionele voedselproductiesystemen.

Historisch gezien vond de landbouwproductie plaats in gebieden met specifieke klimaat- en bodemgesteldheid. Aquaponics vereist echter geen aarde en wordt beoefend in gecontroleerde omgevingen zoals kassen of hergebruikte fabrieken. Aquaponics kan worden toegepast in voedselwoestijnen, in gebieden zonder akkerbouwgrond of in extreme klimaten. Dit betekent dat aquaponics vers voedsel en economische kansen biedt waar ter wereld ook.
Het huidige voedselsysteem is een belangrijke aanjager van de uitstoot van broeikasgassen die klimaatverandering veroorzaken. Het gesloten, recirculerende karakter van aquaponic-systemen betekent dat voedsel wordt verbouwd met minimale input en minimale landbouwafvoer. Deze factoren verminderen de uitstoot van broeikasgassen in verband met traditionele landbouw per eenheid output.

Het initiatief moet veranderende consumententrends erkennen en aansluiten bij wat burgers willen: verse, lokaal geteelde, duurzame voedingsmiddelen die een gezonde levensstijl bevorderen.
De planten staan bij aquaponics vaak in piepschuim-trays met daarin gaten. De wortels hangen dus in het water, vanuit de onderste laag waar de vissen zich bevinden wordt het water van de vistank naar de planten gepompt. De vispoep is een uitstekende bemesting voor de planten, die door dit op te nemen het water zuiveren wat vervolgens weer naar de vissen gaan. Vaak zijn dit tilapia-vissen die ook worden gegeten.
- Vissen worden gekweekt in een tank/bassin
- Water uit de vis-tank wordt opgepompt naar de planten
- Bacteriën zetten ammonium en nitriet om in nitraat
- Planten absorberen het voedselrijke water
- Door de planten gefilterde water wordt terug gepompt naar vis-tank
Bij het opzetten van een dergelijk systeem moet men rekening houden met een periode van vaak enkele weken zodat het systeem volledig in balans is, eigenlijk net zo als bij een vijver of aquarium. Eenmaal een goede balans dan groeien de planten vaak 20-30% sneller dan bij conventionele kweek, de planten zijn gezonder en sneller op tafel.
In Amerika was Will Allen van Growing Power één van de eerste die Aquaponics ging gebruiken. Growing Power is een community van buurtbewoners die buurttuinen en kleinschalige tuinbouw-projecten opstarten en daarbij trendzetters zijn geworden in dit soort non-profit projecten .
Hoe klein of groot je het systeem ook maakt één simpele pomp kan het werk doen. Volgens de Amerikanen kan een systeem met een kweek-oppervlakte van +/- 5 M2 een gemiddeld gezin van genoeg voedsel voorzien. Als het systeem na de eerste weken éénmaal in balans is ontstaan er vrijwel geen plantenziektes, zijn de planten stevig en vaak sneller volgroeid .