Door Harry Pierik Zwolle maart 2021

Het hing al een tijdje in de lucht… Jammer natuurlijk, maar onvermijdelijk dat Gardenista 2020 door de organisatie moest worden afgelast. De eerstvolgende editie zou – covid 19 dienende – plaats vinden in mei 2021, maar is inmiddels opgeschoven naar 22 t/m 26 september. Omdat er al diverse voorbereidende werkzaamheden op stapel stonden, wilden we die dit jaar graag zoveel mogelijk voortzetten. Het gaat immers om de inrichting van permanente borders op het erf van de historische buitenplaats Den Alerdinck.

translation button can be found under this post

Jan Oegema en Adriaan Mosterman (v.l.n.r.) nemen de overgang tussen grasveld en border voor hun rekening. Op de achtergrond de Havezate met de buxusheggen aan weerszijden van de entree. Hier zijn eind april 2020 de rozentuintjes ingericht.

Die werkzaamheden vonden uiteraard plaats met inachtneming van de inmiddels welbekende gedragsregels om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt. Op 18 maart hebben de hoveniers Jan Oegema en Adriaan Mosterman een strakke klinkergrens tussen grasovaal en toekomstige border gelegd.

Eerst heb ik de lijn gecorrigeerd met mijn schop als potlood en als vlakgom, zo heb ik de stijve stukken eruit getrokken en het geheel hier en daar iets boller en plastischer gemaakt net zolang tot de vorm van een maansikkel ontstond – jonge maan als bloembed – . Vervolgens heeft Adriaan een geultje gegraven, precies diep genoeg voor Jan om de lichtgele klinkertjes halfsteens in een dubbele streklaag te leggen en met de rubberen hamer aan te tikken.

Adriaan Mosterman graaft een sleuf langs het gras, zodat Jan Oegema de klinkers op de gewenste diepte kan leggen. Rechtsachter Adriaan staan enkele klaargezette korven met gele klinkertjes op het gras. Links op de achtergrond staat het toegangshek van het landgoed.

Dankzij het uitgegraven geultje langs het gras kan Jan Oegema de klinkertjes er meteen op de gewenste diepte in leggen en aantikken. Enkele planten zijn alvast door mij uitgezet.

Tegelijkertijd maakt Jan Steenge de rozentuintjes plantklaar. Over de zwarte grond verspreidt hij bokashi met de bats. Bokashi is een gefermenteerde bodemverbeteraar met effectieve micro-organismen (EM); waardevolle schimmels en bacteriën die de ontwikkeling van het bodemleven stimuleren en de weerstand bij planten verhogen.

In het rechter perk van de rozentuin verspreidt Jan Steenge bokashi met de bats vanuit de kruiwagen.

Daarna strooit hij over het hele vlak bentoniet, ook wel zwelklei genoemd. Deze bodemverbeteraar is verkrijgbaar in granulaatvorm, makkelijk uit te strooien en dan door de toplaag van de grond te harken. Bentoniet werkt als een spons met een enorm vocht absorberend vermogen.

Een kilo bentoniet kan tien liter water vasthouden. Vermengd met zand en humus ontstaat er door de rulle kruimeltextuur een structuurverbetering in de bodem die naast vocht ook allerlei voedingsstoffen bindt. Het verbetert de uitwisseling van voedingsstoffen tussen aarde en plant en activeert evenals bokashi het bodemleven. Vervolgens freest Jan bovengenoemde ingrediënten door de toplaag en tenslotte egaliseert hij het perk waar nodig met de bats en met de grashark.

Jan Steenge ‘zaait’ bentoniet over de compost en bokashi…

… en freest dit door de toplaag van de bodem.

Vervolgens wordt de met bokashi en bentoniet gemengde bodem geëgaliseerd door Jan Oegema met de achterkant van de grashark en door Jan Steenge met de bats.

Intussen krijgt de dubbele streklaag steeds meer vorm en daarmee ook de sikkelvormige broche en het wat ingenomen grasovaal. Omdat de indeling van de beplanting hier vraagt om symmetrie stap ik wat naar achteren, richting poort, op de as van fontein en voordeur en trek ik een denkbeeldige lijn die de sikkel zo precies mogelijk in twee gelijke helften deelt.

De auto werende stenen kogels, die aan de randen in het gras lagen, worden op mijn aanwijzingen door Adriaan op hun definitieve plek in de border gelegd. Op dezelfde manier worden alvast enkele planten uitgezet.

Terwijl Jan Oegema verder tikt aan het gele klinkerrandje draagt ook Adriaan Mosterman zijn steentje bij. De kogels vormen zo dadelijk een min of meer gelijkbenige driehoek met het centrale goudgele bolconifeertje Thuja occidentalis ‘Rheingold’

We zijn begonnen met vijf bolconiferen Thuja occidentalis ‘Rheingold’, een cultivar die ik graag toepas om haar warme, goudgele tinten maar vooral ook om de zachte textuur van haar schubben. Een gouden bol, bovendien aaibaar… De centrale ‘Rheingold’ staat op één lijn met de fontein en de voordeur van de havezate. Samen met de auto werende stenen kogels aan de voorkant vormt ze min of meer een gelijkbenige driehoek. Min of meer, omdat ik bij symmetrie in mijn werk niet kies voor exact uitgemeten afstanden, maar altijd uitga van de menselijke maat. Van de passen die ik zet, met indien nodig hier en daar een correctie, zodat het bloembed op het oog symmetrisch lijkt, vergelijkbaar met het menselijk gelaat. Als je van een behoorlijk symmetrisch gezicht twee dezelfde afbeeldingen hebt en die precies doormidden knipt, zodat beide linker- en rechterhelften een nieuw geheel kunnen vormen dan krijg je twee volmaakt symmetrische gezichten, maar met onderlinge verschillen.

Zoals het menselijke gelaat, vormt deze broche een natuurlijke symmetrie. Niet wiskundig correct of computerperfect, maar levend en ademend. Je zou het levende symmetrie of ‘bio-symmetrie’ kunnen noemen. Een ‘bio-symmetrisch’ ingericht bloembed wordt het dan dus.

De Broche vanaf opzij met op de achtergrond het koetshuis. Duidelijk zichtbaar is de ijle scheidslijn van gele klinkertjes. Op het gras, links van het koetshuis is het voorraadje gele klinkers in korven klaargezet.

Langzaam maar zeker weven er zich meer en meer plantpatronen door deze rijk gedetailleerde broche. Voor de netgenoemde ‘Rheingold’ heb ik in de as van fontein en voordeur de donkerrode kerstroos Helleborus x nigercors ‘Anna’s Red’ gezet, die op haar beurt weer een driehoek vormt met twee verderop geplante roze kerstrozen, Helleborus ‘Penny’s Pink’.
Bio-symmetrische patronen van grassen worden onder andere gevormd door het fazantstaartgras, Anemanthele lessoniana ‘Sirocco’, evenals door de aangeplante zegge Carex testacea ‘Prairie Fire’, olijfgroen met koperoranje. De roodkoperen pollen van het winterrode grasje Uncinia zijn qua tint een donkere echo van de kerstrozen, maar in een andere vorm en met een andere textuur.

De Broche met de eerste heesters en vaste planten, waaronder Thuja occidentalis ‘Rheingold’, de kerstrozen en de grassen. Zichtbaar is de centrale as van rode kerstroos, bolconifeer, fontein en voordeur van de havezate.

Eind april zal de broche worden aangevuld met meer, steeds minder duidelijk zichtbare, plantpatronen, zodat uiteindelijk de bodem bedekt raakt.
Het begin staat. Op havezate Den Alerdinck wordt iedere bezoeker, vanaf nu, bij aankomst, elk seizoen verwelkomd door deze bio-symmetrische, bloeiende maansikkel, die onafgebroken glimlacht met een big smile.

Tekst & foto’s; Harry Pierik

Onder leiding van Harry Pierik verlenen o.a. de volgende groene partners hun medewerking:

• Gardenista tuinevenement K.M.T.P Groei & Bloei
• Havezate Den Alerdinck
• Groei.nl (Groei & Bloei)
• Hoveniersbedrijf Jan Steenge
• Harry Pierik, Tuin en plant alleskunner, waaronder tuinontwerper en eigenaar De verborgen stadstuin
• Stadshovenier Adriaan Mosterman
• Jan Oegema Tuinwerk