Oostenburgergracht Amsterdam (2)

Voor het pand van Yays, short-stay-plek aan de Oostenburgergracht, richting het Oostelijk havengebied van Amsterdam, ligt aan weerszijden van de hoofdingang een zestig centimeter brede en twintig meter lange geveltuin op het Zuidwesten. Desondanks liggen deze in totaal veertig meter lange bloembedden ’s zomers in de halfschaduw, om precies te zijn onder gefilterd zonlicht, doordat er hoge iepen voor staan. Ruim vier jaar na aanleg hebben, volgens plan, met name de heesters meer volume gekregen, ten gunste van de opbouw in deze border.

TRANSLATION BUTTON CAN BE FOUND UNDER THIS POST

28 januari 2021, links het blad van de cultivar Nandina domestica ‘Firepower’ en bessen van de hemelse bamboe Nandina domestica.

Zoals deze foto’s laten zien hebben de stoeptegels, nog zichtbaar in het vorige artikel, inmiddels plaatsgemaakt voor de wat meer passende klinkers en is ook de kantopsluiting vervangen. Dit straatwerk werd echter in de zomer uitgevoerd, waardoor de wortels aan de buitenrand een tijdje bloot kwamen te liggen. Desondanks, én ondanks enkele hete- en vooral zeer droge zomers op rij, ligt deze geveltuin er op deze nogal vochtige januaridag sprankelend bij. Bentoniet in de bodem en gefermenteerde compost als strooisellaag staan borg voor minder snelle uitdroging, bovendien krijgen de planten tijdens een hittegolf op tijd voldoende water.

28 januari 2021, Carex x oshimensis ‘Everillo’ met het afstervend blad van Persicaria amplexicaulis

Tussen het wintergroen zitten hier en daar wat afgestorven bovengrondse resten van allerlei zomerbloeiers die in de lente afgeknipt zullen worden. Dit doet hovenier Jan Oegema die deze geveltuin elke maand keurig bijhoudt. Het onderhoud, dat neerkomt op ongeveer vijftien uren per jaar, bestaat naast een enkele keer watergeven, voornamelijk uit snoeiwerk. In maart zijn de rozen en de dwergvlinderstruiken aan de beurt en uiteraard worden ook de ramen van dit pand met de snoeischaar vrijgehouden.

28 januari 2021. Liriope muscari ‘Moneymaker’, Buxus sempervirens ‘Elegantissima’, Persicaria amplexicaulis, Carex oximensis ‘Everillo’, Nandina domestica ‘Gulf Stream’, Nandina domestica ‘ Firepower’ en daarachter Rosa ‘Diamond Jubilee’, die in maart tot ongeveer dertig centimeter boven de grond zal worden teruggesnoeid.

In dit lange, grotendeels wintergroene lint staan drie verschillende beeldbepalende, kransbladige mahonia’s. Geplaatst in natuurlijke symmetrie, ritmisch verdeeld over beide plantvakken. Zonder twijfel de hoogste cultuurvariëteit Mahonia x media ‘Charity’ wordt normaal gesproken veel te groot voor deze border, want in mijn verborgen stadstuin is ze inmiddels de drie meter gepasseerd, maar ja hier aan de Oostenburgergracht…, majestueus op zo’n uitgekiende plek tegen een muur… Het kan hier wél, tenminste, als ze regelmatig wat wordt bijgehouden, maar dan natuurlijk nooit vlak voor de bloei. Deze mahonia zal worden terug geknipt tot ongeveer een centimeter boven een van de volgende bladkransen. Dit om er gewicht af te halen en haar min of meer compact te houden, zodat ze niet topzwaar wordt en te veel gaat overhellen. Zo gesnoeid valt de ingreep nauwelijks op en daarna zullen zich nieuwe scheuten vanuit de bladoksels ontwikkelen.

januari 2021 Mahonia x media ‘Charity’ torent uit boven haar buren

Van november tot en met februari verschijnen er aan langgerekte trossen, heldergele bloemetjes die naar lelietjes-van-dalen geuren en die insecten lokken met hun, juist in deze tijd van het jaar, zo kostbare nectar. Een van haar populaire namen druifstruik dankt ze overigens aan haar blauw berijpte bessen die volop in de lente verschijnen en waar vogels dol op zijn. Haar andere Nederlandse naam, hulstberberis refereert aan de berberisfamilie, waar ze toe behoort, maar vooral aan haar geveerde, zeer stekelige, ruim veertig centimeter lang samengestelde blad… hulstachtig.

Ook stekelig maar als heester veel compacter is Mahonia nitens ‘Cabaret’, met haar glossy, in een strak stramien geordende, brede deelbladeren. Zij bloeit al van augustus tot oktober met elegante trossen vol warmoranjerode knoppen, waaruit oranjegele bloemen ontluiken (zie foto vorige column). Praktisch de hele winter is ze vervolgens getooid met prachtige blauwe bessen.

28 januari 2021 met links vooraan Choisya ‘White Dazzler’, tegen de muur Lonicera nitida ‘Baggesen’s Gold’ en daarvoor Mahonia eurybracteata ‘Soft Caress’. Daarachter een oplichtende pol Carex x oshimensis ‘Everillo’.

In tegenstelling tot de vorige twee heeft Mahonia eurybracteata ‘Soft Caress’, zachte, elegante, varenachtige samengestelde bladeren. Deze cultivar is in Noord-Amerika geselecteerd uit exemplaren van de variabele Chinese soort Mahonia eurybracteata. Ook zij bloeit in de nazomer en herfst met fris gele bloemetjes gevolgd door blauwe bessen. Al deze mahonia’s houden van een beschutte plek en zijn zeker in Amsterdam, op het zuidwesten, tegen het pand van Yays aan de Oostenburgergracht volkomen winterhard.

28 januari 2021 Vooraan Choisya ‘White Dazzler’ die ook nu weer bloeit, daarachter zaaddozen van het loodkruid Ceratostigma willmottianum

Telkens als Jan Oegema er het onderhoud doet, worden hem allerlei vragen gesteld over de beplanting en wordt hij door passanten aangesproken: ‘Prachtig, mij vallen de schellen van de ogen, hoe is het mogelijk, zoveel soorten in zo weinig ruimte!’, ‘Wat een variatie’, ‘Speciaal voor deze tuin maak ik als het even kan een omwegje’.
Kijk, daar doen we het allemaal voor.

Harry Pierik

Website Harry Pierik

Recente artikelen