Dankzij de enorme inzet en vastberadenheid van twee jongemannen uit New York City is er uiteindelijk aan de zuidkant van Manhattan een park gekomen dat zeer succesvol is geworden. Het park gelegen op een eens verwaarloosd stuk verhoogd spoorlijn is een innovatief en trendsettend stuk openbaar groen geworden. Daarbij kwam de positieve invloed van het groen op de leefbaarheid in de omliggende buurten. De zuidkant van Manhattan werd een verzameling van artistieke en innovatieve bedrijven. Het beplantingsontwerp van Piet Oudolf met zijn unieke identiteit heeft zeker voor een groot deel bijgedragen aan het succes.
translation button can be found under this post
Opnieuw een stuk geschiedenis met Nederlandse invloed aan de Rivier de Hudson, nadat Peter Stuyvesant in 1645 als laatste bestuurder van Nieuw Nederland de Hudson opkwam varen.
Een stukje geschiedenis
De spoorlijn liep oorspronkelijk op straatniveau, grote vrachttreinen reden over de toch al drukke straat. We hebben het dan over een periode vanaf 1847. Het gemeentebestuur gaf toen toestemming om de trein tussen de voetgangers, automobielen en overig verkeer te laten rijden. Het resultaat laat zich al raden bij een straat die de bijnaam; ‘Death Avenue’ kreeg.
Na eerst nog een experiment met mannen te paard (met het uiterlijk van een cowboy) die voor de trein uit andere weggebruikers waarschuwden voor de naderende trein. Toch waren er nog steeds dodelijke ongevallen. In 1929 werd besloten om de spoorlijn op een verhoogd traject boven de weg te laten lopen. Tussen 1929 en 1934 werd de constructie gebouwd. Oorspronkelijk liep het traject tot St. John’s park in Springstreet.
Joshua David & Robert Hammond en het ontstaan van de ‘Friends of the High Line’
Voor het eenmaal zo ver is gekomen heeft het een lange weg gehad. De oprichters van de Friends of the High Line (1999), Joshua David en Robert Hammond hebben het vaak moeilijk gehad en was het niet altijd even makkelijk om de motivatie te hervinden. De heren ontmoeten elkaar op een buurtvergadering waar de gemeente New York hun plan bekendmaakte om de verhoogde spoorlijn te gaan slopen, het nieuws hierover was al uitgelekt en stond al in verschillende kranten. Joshua en Robert waren in de periode voor deze vergadering onder de indruk geraakt van deze spoorlijn. Een groot nadeel, en waarschijnlijk de reden om te gaan slopen, was de aantrekkingskracht van het verhoogde traject op verslaafde prostituees en figuren uit de onderwereld. Een nadeel van een heel ander kaliber bleek toen Joshua David en Robert Hammond de toenmalige republikeinse burgemeester Rudy Giuliani gingen overtuigen van hun plan. Deze was totaal niet onder de indruk en niet van plan om van zijn voornemen tot sloop af te zien. Tegenwoordig kunnen we deze toenmalige burgemeester als de doorgedraaide advocaat van (nu nog) president Trump.
Steun van belangrijke mensen
De senator voor de staat New York, Hillary Clinton (democraten)gaf wel haar volledige steun aan Robert en Joshua. Toch bleek Giuliani niet onder de indruk en had hij ondertussen een heldenstatus aan zichzelf toegekend vanwege zijn optreden na de ramp met het World Trade Center in 2001. Nadat de heren elkaar hadden ontmoet, bleek dat zij ongeveer dezelfde toekomst voor de in verval geraakte spoorlijn bleken te hebben.
Josh en Robert realiseerde zich dat wilde zij kans van slagen hebben er een groep met deskundige op verschillende gebieden moest komen. Er was nu namelijk een open aanbesteding, wat dus betekende dat er concurrentie kwam met evenveel kansen als zijzelf. David en Hammond gingen een drukke periode tegemoet. Naast hun bestaande baan werden er nu ook alle vrije uren ingestopt.
De belangrijke presentatie
Veel verandering kwam er toen Michael R. Bloomberg burgemeester werd, hij zag direct de betekenis wat het park zou gaan hebben op de omliggende stadsdelen en de leefbaarheid. Ondertussen was er hard gewerkt aan een gelikte presentatie, compleet met een begroting (ook voor de volgende gedeeltes), een render impressie, plattegrond, foto’s, bouwtekeningen, beplantingsplan van Piet Oudolf, etc. Al met al is het een boek geworden met 160 pagina’s.
De foto’s van de High Line voordat het een park werd zijn gemaakt door Joël Sternfeld. Deze beelden van braakliggend terrein laten een spontaan ontstane inheemse beplanting zien die gemengd is met verdwaalde gecultiveerde tuinplanten. Voor velen waren de beelden van Sternfeld hun eerste kennismaking met een unieke beplanting van een mix aan inheemse en verdwaalde gecultiveerde tuinplanten. Deze vegetatie moet uiteindelijk het veld ruimen wil er een park komen op deze verhoogde spoorlijn die voldoet aan de (bouw) eisen van deze tijd . In 2004 kreeg Field Operations (landschapsarchitecten) en Diller Scofidio + Renfro (bouwkundig architecten) de opdracht om het park te ontwerpen en bouwkundig klaar te maken voor de toekomst. Field Operations werkt vaker samen met Piet Oudolf (bijv. de tuin in Nantucket), deze Nederlandse wereldberoemde tuin- en landschapsarchitect krijgt dan ook de opdracht om een beplanting te ontwerpen die recht doet aan de spontaan ontstane oorspronkelijke beplanting. Een droomopdracht dus waarbij Oudolf zich helemaal in kan vinden, de juiste man op de juiste plek en de juiste plant op …!
Het waren uiteindelijk burgemeester Bloomberg, senatoren Hillary Clinton & Charles E. Schumer, de voorzitter van de stedenbouwkundige commissie Amanda M. Burden en congreslid Jerry Nadler die de eerste stap richting openbaar groen van een uniek karakter, namelijk de goedkeuring, durfden te geven. Uiteindelijk waren zij ook aanwezig toen in april 2006 het eerste gedeelte van het High Line Park werd aangelegd.
Het kostenplaatje
De totale kosten voor de drie fases van de bouw komen uit op een bedrag van $ 238.500.000 miljoen (€ 199.352.204,55). De gemeente van New York City heeft hiervan $ 112.200.000 bijgedragen, de federale staat steunt het project met $ 20,300.000 en de staat New York draagt $ 400.000 bij. De rest komt van private giften.
De meeste kosten werden gemaakt voor restauratie van de constructie en het aanleggen van de speciale vloer/ondergrond voor de hardware (bestrating, meubilair etc.) en de beplanting.
Mis geen bericht en ontvang een email notificatie voor een nieuw bericht
Gebruik het formulier hieronder om u in te schrijven. Afmelden kan bij elke email.
Het is genoeg
Na de oplevering van de derde en laatste fase, van het eerste verhoogde lineaire park ter wereld, in de herfst van 2014 besluit de President van de Friends of the High Line om zijn functie neer te leggen. Joshua David geeft via een e-mail aan, in januari 2015 dat het tijd is om een andere weg in te slaan. Joshua blijft verbonden aan de High Line, maar vanaf dan als lid van het bestuur. Het is de tweede keer binnen een half jaar dat de organisatie een top-bestuurder kwijt raakt. Eerder vertrok de uitvoerend directeur Jenny Gersten na amper een jaar tijd. Deze functie werd vanaf dan opnieuw ingenomen door de mede-oprichter van de High Line Robert Hammond.
Piet Oudolf & het Design Concept
De oorspronkelijke omschrijving zoals is omschreven in het design Concept, Piet Oudolf is dan al volop bij het hele proces betrokken:
Plantgemeenschappen gebouwd op bestaande soorten en condities om een primair wild, inheems, veerkrachtig en onderhoudsarm landschap te vervaardigen met een grote diversiteit, seizoensgebonden verandering met hoogte en kleurvariatie. Graslandmengsels tot stand brengen in een verhoging van three feet (91.44 cm) dit brengt het intieme gevoel van de oorspronkelijke intimiteit terug. Planten voor een natte leefomgeving afgewisseld met een ruimtelijke en horticultuur mengsel.
Over de beplantingsontwerper, Piet oudolf:
Op nationaal en internationaal niveau is Piet Oudolf de bekendste Nederlandse tuin- en landschapsontwerper. Zijn tuinen sieren veel iconische plekken op het westelijk halfrond van het Droompark in Zweden, het vlinderhof in Nederland tot aan veel tuinen in de V.S zoals de Lurie Garden in Chicago en de Highline in New York en nog vele andere plekken
Piet Oudolf werkt vanaf 1975 samen met zijn vrouw Anja, zonder personeel en zonder een hippe ontwerpstudio. Het is een bewuste keuze geweest en deze aanpak heeft zich inmiddels bewezen. Een andere belangrijke pijler onder het succes is de zeer nauwkeurige plantkeuze.
Zijn ontwerpen met nieuwe genaturaliseerde vaste planten waaronder ook veel grassen, worden door de meester zelf omschreven als “romantisch, nostalgisch, niet wild, organisch en spontaan” in de Britse krant, The Telegraph. Zijn ontwerpen zijn nagebootste natuur, en kunnen door de ontwerper worden aangepast aan lokale omstandigheden of aan de wensen van zijn opdrachtgever, hoewel dat naar alle waarschijnlijkheid niet snel zal gebeuren.
In de aanloop naar zijn internationale erkenning waren Piet en Anja nog gevestigd in de provinciehoofdstad Haarlem. Piet’s loopbaan was al geregeld en lag in de richting van het restaurant van zijn ouders. Nog net geen laatbloeier besloot hij in zijn 25e levensjaar een opleiding tot tuinarchitect te volgen en niet het restaurant van zijn ouders over te nemen. Doordat het moeilijk bleek om de juiste planten voor zijn tuinontwerpen te krijgen, namen zij in 1982 de beslissing om een plek te vinden waar zij, hun jongens konden laten opgroeien, konden ontwerpen maar vooral ook zelf de planten voor Piet’s ontwerpen konden kweken. Anja nam voor een lange periode de kwekerij onder haar hoede en Piet ging volop aan het ontwerpen. Samen bouwden zij een groot netwerk op. De tuinstijl kreeg eerst de naam ‘Dutch Wave’ en hoe groter en internationaal het netwerk werd kwam dit ‘The New Perennial Movement’ te heten.
“My biggest inspiration is nature. I do not want to copy it, but to recreate the emotion.”
Piet Oudolf
Vertaling; “Mijn grootste inspiratie is de natuur. Ik wil dit niet namaken, maar de emotie opnieuw creëren”.
The Manhattan Story
Er bestaat eigenlijk geen slecht moment om de High Line te bezoeken, dit is eigenlijk met alle tuinen en parken van Piet Oudolf het geval. Andi Pettis, manager Horticultuur van Friends of the High Line Park, weet dit als geen ander, zij begrijpt dat Piet Oudolf, een van werelds meest innovatieve ontwerpers en de ontwerper van de beplanting van het park, een tuin/park heeft ontworpen om elk moment van elk seizoen iets moois te bieden. Andi Pettis zegt hierover “het is leren om op een andere manier naar de planten en de compositie te kijken, gewoon een nieuwe manier van tuinieren.”
Naturalistisch, innovatief, Plantenecologie, Afterlife
De vrienden van de High line zijn samen met New York City Department of Parks & Recreation verantwoordelijk voor het onderhoud. Een van de meest gestelde vragen in de periode na oplevering van het eerste gedeelte in 2009, was ‘waar zijn de planten en de bloemen we zien alleen maar onkruid (bestaat niet) staan. Feitelijk is dit het grootste compliment dat Piet Oudolf kan krijgen. Friends of the High Line merkte dat de inwoners van dit dichtbevolkte stuk van hun stad erg gesteld waren op de wildernis op een in verval geraakte stuk verhoogde spoorlijn.
“Piet’s stijl is zo naturalistisch dat zijn werk nastreeft de natuur te nabootsen”, zegt Andi Pettis. Ze herinnert zich dat toen de High Line voor het eerst werd geopend, een van de vragen die Friends of the High Line kregen, was of de planten daar al groeiden voordat de High Line werd gebouwd en beplant. “Mensen waren verrast toen we ze nee vertelden en uitlegden dat dit eigenlijk op deze manier was ontworpen.”
“Tijdens de inspraakavonden die de gemeente organiseerde werd duidelijk dat veel New Yorkers de spoorlijn het liefst wilde behouden zoals het nu was. De meeste van hen zagen een beplanting, met wat zij dachten, van gecultiveerde planten niet zitten.”
Andi Pettis, Friends of the High Line
Steeds meer Amerikanen ontdekken de Natuurrijke tuin
Een andere manier waarop de High Line helpt om de perceptie van tuinieren te veranderen, zei Pettis, is de impact die de High Line heeft gehad op het gebruik van inheemse Amerikaanse planten. “De High Line is geopend in een tijd dat het gebruik van inheemse planten in tuinen en landschappen nog maar net was begonnen. Het was toen heel erg innovatief”, zei Pettis. “Nu kun je naar de plantenwinkels en tuincentra gaan en ze hebben selecties van inheemse planten voorradig. Dus ik denk dat de High Line ook heeft bijgedragen aan de inheemse plantenbeweging.”
Vreemd genoeg heeft dit geleid tot een van de misvattingen over de High Line. Pettis schat dat slechts ongeveer 50 procent van de planten Amerikaans inheemse planten zijn. “De beplanting is zo naturalistisch en creëert zo’n tastbaar gevoel van plaats (sense of place) dat mensen denken dat alle planten inheems zijn. Piet’s ontwerpen zijn kosmopolitisch. Hij is geïnspireerd door veel landschappen uit het Midwesten, dus gebruikt hij veel inheemse planten uit zowel het Middenwesten en het noordoosten. Maar hij gebruikt ook veel tuinvariëteiten uit Azië en Europa. In het bijzonder gebruikt hij Europese planten die hij kent door zijn eigen planten te kweken en zijn eigen kwekerij te hebben gehad. Zijn kunstzinnigheid brengt geïntroduceerde soorten in landschappen in een manier waardoor ze eruit zien alsof ze passen, dus mensen hebben de neiging om te denken dat onze aanplant allemaal inheems is, terwijl dat niet zo is.
Donald Pels and Wendy Keys Gansevoort Woodland 
Washington Grasslands & Woodland Edge 
Diller – von Furstenberg Sundeck & Water Feature 
Hudson River Overlook
De High Line heeft de aandacht getrokken van stedenbouwkundigen over de hele wereld en heeft sommigen geïnspireerd om opnieuw na te denken over hoe ze de infrastructuur voor openbare ruimte en groen kunnen herinrichten, zei Pettis. “Friends of the High Line cultiveert een netwerk van dit soort projecten over de hele wereld om een platform te bieden, met gelijkgestemden, om met elkaar te praten en te sparren. We praten ook over wat wel en niet werkt en hoe we dingen in de toekomst beter kunnen doen en hoe nieuwe projecten kunnen leren van de successen en uitdagingen van ons allemaal. Daar hebben we de afgelopen anderhalf jaar aan gewerkt. “
Chelsea Grasslands 
Chelsea Ticket 
23rd Street Lawn & Seating Steps 
Philip A. & Lisa Maria Falcone Flyover 
Spur
De groep begint ook met het documenteren van trekvogels en bestuivers die worden waargenomen op de High Line, evenals planten die opduiken in de gecultiveerde gebieden die daar niet zijn geplant. De documentatie wordt gedaan samen met onderzoekers van Columbia University en met het Sustainable Sites Initiative van de Landscape Architecture Foundation.
Piet Oudolf gebruikt de volledige levenscyclus van een plant in zijn ontwerpen, het gaat dus niet zoals vaak dat de bloemen het belangrijkst zijn. Naast deze bloemen, die vaak maar een korte periode in bloei zijn, is de textuur van het blad, hoe het licht of de wind met de plant speelt, de kleur van de plant in de herfst en hoe de structuur en zaadhoofden het uiterlijk van de plant in de winter geven. Dit is een geheel andere manier van het gebruik van de architectuur van een plant in borders in tuinen, borders en openbaar groen.
Ook in de V.S is een groeiend aantal tuiniers, tuinontwerpers en beheerders van openbaar groen enthousiast over deze naturalistische manier van tuinen aanleggen en ontwerpen. Een groot voordeel van het gebruik van inheemse planten is dat deze gewend zijn aan de lokale leefomstandigheden, zoals de grondsoort, hoeveelheid regenwater etc.
De meeste planten van het High Line Park in Manhattan, New York City zijn aangekocht bij kwekers die een contract hebben om bepaalde planten, vaak inheems, te kweken. Om de invloed op het milieu zo laag mogelijk te laten uitvallen en lokale kwekers te steunen moeten de kwekerijen binnen een straal van 500 Miles gevestigd zijn. Er zijn bij de aanleg van de beplanting meer dan 200 soorten, grassen, wilde (vaste) planten, heesters en bomen geplant.
Enkele van de planten die gebruikt zijn in de Meadow Walk
In die gebieden van het park waar gecultiveerde planten staan komen nu ook inheemse soorten voor. Dit gebeurt bijvoorbeeld door menselijke interventie via schoenen, kleding, etc en door ingrijpen van het tuinmanagement. Dit is o.a het geval bij een Aster; Symphyotrichum ericoides, Tragopogon dubius en een bosviooltje: Viola macloskeyi var. pallens. Voor het viooltje is gekozen omdat het goede bodemdekkers zijn. Andi Pettis karakteriseert het landschap van de High Line als volgt; Er is eigenlijk geen slechte tijd om het park te bezoeken, de beplanting is goedgevuld met grassen en wilde bloemen. Het park met zijn natuurrijke beplanting kwam er net op een tijd dat steeds meer Amerikanen aandacht voor hun inheemse beplanting begonnen te krijgen. De aanpak van Piet Oudolf was (en is) hierin een echte ‘Groundbreaker’.
Door boeken of planten te kopen via tuinenstruinen.org steunt u ons met de kosten van de website.
Gardens of the High Line
Dit Engelstalige boek beschrijft tot in detail de beplanting in de High Line. De tekst komt van Piet Oudolf en de prachtige en talrijke foto’s van fotograaf Rick Darke. Als echte Oudolf-fan mag u dit boek niet missen
Piet Oudolf Landschap in Landschap
Een overzicht van 23 tuinen en parken, door de man die wordt gezien als de meest innovatie architecten in de tuinenwereld. In dit boek met veel prachtige foto’s ook aandacht voor de High Line in New York City.
tuinenstruinen.org 