In onze tuinen en het openbare groen is er een duidelijke trend te ontdekken om planten en bomen in hun meer natuurlijke vorm te tonen. Dit is zeker bij bomen het geval. Toch zijn ook de hoogstambomen, die we in veel straten zien ook niet een natuurlijke vorm.
De meeste (loof)bomen in een natuurlijk bos zijn normaal lager vertakt en hebben geen kaarsrechte stam met een kroon daarboven. Dat wil zeggen als tenminste het wild er niet aan heeft gevreten.
Natuurlijke vorm
Toch zullen er naast deze trend voor meer natuurlijke vormen altijd hoogstam bomen blijven bestaan. Vooral bij het gebruik in steden is een hoogstam boom of laanboom handig omdat we er onderdoor kunnen lopen en er open zicht blijft, wat een veiliger gevoel geeft.
In onze tuinen, vooral die met wat groter oppervlak, kunnen we de meer natuurlijk uitziende meerstammige bomen aanplanten. Natuurlijk past deze boom in elke tuinstijl, door zijn meer natuurlijke uitstraling is hij ook zeer geschikt in de natuurrijke tuin. Naast meerstammig bestaan er ook laag vertakte (ook wel betakte of beveerde bomen genoemd) bomen. Deze bomen hebben vanaf onderaan zijtakken en lopen vaak van smal onderaan taps naar grotere zijtakken bovenin, vaak wordt deze vorm aangeduid als “vaasmodel”. Een meerstammige boom is bij de opkweek, al op jonge leeftijd, zo gesnoeid dat er direct bij de grond meerdere stammen zijn ontstaan
Hogere milieuwaarde en beeldbepalend
Meerstammige bomen hebben onderin een open structuur wat in de tuin handig kan zijn. Bovenin hebben de meerdere stammen een grotere bladmassa waardoor de milieuwaarde van deze bomen hoger is, bovendien geven ze meer schaduw.
Ook esthetisch heeft dit voordelen omdat er direct meer ‘groene aankleding’ is. Veel ontwerpers en tuinarchitecten vinden de habitus van meerstammige aantrekkelijk vanwege hun lossere, grilligere vorm. Ze gebruiken deze als beeldbepalende elementen in grotere publieksruimtes.
Boom of heester?
Al snel zou je kunnen denken noemen we de meerstammige boom een heester of een boom. Voor een boom wordt over algemeen de definitie gebruikt van een houtige plant met één stam en een kroon van (in totaal) minimaal 4 meter hoogte. Een heester is een houtige plant die zich onmiddellijk boven of al in de grond vertakt en dus geen stam vormt.
Een meerstammige boom vertakt zich wel direct boven de grond maar de stammen zijn duidelijk te onderscheiden en de vertakking op deze stammen begint in het algemeen hoger dan bij een struik. Een meerstammige boom kan ook een grotere hoogte bereiken dan een struik.
Project: Begraafplaats Arisdorf, Zwitserland
Deze begraafplaats in het Zwitserse Arisdorf is gelegen tegen een helling. Hier koos de landschapsarchitect voor een eenvoudige beplanting met grote sierwaarde.
De gele kornoelje (Cornus mas) bloeit geel in het vroege voorjaar, krijgt rode bessen in de zomer en een mooie afschilferende bast in de winter.
Project: Winkelpromenade Sint Niklaas, België
De blikvanger van het project is het groenontwerp, dat door Grontmij in samenwerking met Daniël Ost en Kristof Swinnen werd uitgewerkt. Er werd voor gekozen om ‘groene stadskamers’ in te richten, met als visueel effect dat de straat kleiner en aantrekkelijker wordt.
Door gebruik te maken van meerstammige bomen behoudt de groenaanleg bovendien een zekere lichtheid. Van den Berk Boomkwekerijen leverde o.a. Magnolia’s, Cercidiphyllum japonicum, Cladrastis kentukua, Acer griseum, Nyssa sylcatica en Zelkova serrata. Het groen vormt nu een aanzienlijke versterking van de belevingswaarde van de aangename wandelesplanade.
tuinenstruinen.org 