Een warm welkom …
Onze Polderboerderij is inmiddels ruim 60 jaren oud en ondanks dat de schuurmuur, van 25 meter lang, al eens opnieuw is uitgevoegd, bleef hij ‘kaal’ en een doorn in mijn oog, mede omdat ernaast ook nog eens erfverharding ligt. Steeds wanneer ik de achterdeur uit liep, zag ik alleen maar stenen: daar zit geen ‘leven’ in. Langs die muur lag nog wel een strook grond van 40cm breed, waar mijn schoonmoeder altijd haar lievelingsbloemen, afrikaantjes, inzaaide. Op zich wel fleurig, maar saai en te laag!
“Maak je nou maar niet druk over zo’n muur: er ligt gedeeltelijk fundering onder en vanaf twaalf uur schijnt de zon daar onbarmhartig! Daar wil echt niets beters groeien!”, zei ze altijd.
Dat soort dingen moet je niet tegen mij zeggen: eigenwijs als ik (toen ook al) was, ging ik daar toch met diverse soorten halfhoog en hoog groeiende planten aan de slag: die muur moest en zou een wat vriendelijker uitstraling krijgen. Er werden gieters water heen gesleept en flink wat compost op gestrooid, maar het is nooit een succes geworden. Ik zag mijn schoonmoeder denken, als ze mij daar bezig zag.
Mede daardoor was opgeven geen optie!
Op een gegeven moment kwamen vrienden terug van vakantie uit Denemarken. Ze lieten ons prachtige foto’s zien van witte huizen, met gevels waartegen de meest kleurrijke stokrozen bloeiden. Nu hebben wij wel geen witte muren, maar het idee kreeg toch steeds meer gestalte. Alleen de naam, dat stokrozen ‘tweejarig’ heten te zijn, deed mij twijfelen, maar: ‘wie niet waagt, wie niet wint’. Via een bevriende volkstuin-eigenaar kreeg ik in augustus zaad van vele stokroos-variëteiten, met het advies om het gelijk ter plekke langs die lange muur te zaaien: liefst niet te dicht op elkaar. Het restant kwam in de groentetuin op richels: als (eventueel) reserve.
Binnen een week stonden de eerste zaailingen boven en in november waren het al mooie stevige planten. Het jaar erop gingen deze flink aan de groei en vanaf eind juni kon ik genieten van de eersten bloemen: allerlei kleuren in diverse schakeringen zorgden voor een echt vrolijk zomer spektakel. Ze werden dat jaar ruim 2 meter hoog en ik was ´beretrots´ wanneer mijn schoonmoeder bewonderend langs de stokrozen liep, maar ik zei niets …
Inmiddels staan die kleurrijke beauties ook op een paar veldjes op het erf en zelfs langs andere schuurmuren.
De wonderlijke Stokroos, Alcea Rosea, komt uit de kaasjeskruidfamilie:
als je kijkt naar de bloemen van o.a. Alcea, Althaea, Abutilon, Lavatera, Hibiscus en Malva, zie je gelijk dat ze familie van elkaar zijn …
Hier staan eigenlijk 2 soorten stokrozen:
De twee- of meerjarige stokrozen: Alcea rosea.
Na het zaaien, bloeien ze in het tweede jaar van eind juni tot begin september (ligt aan het weer) en doordat ze druk bezocht worden door hommels en bijen, die van bloem naar bloem vliegen, produceren nieuwe zaailingen vaak bloemen in de meest schitterende kleurcombinaties. Meestal niet meer hetzelfde als de moederplanten.
De bekendste zijn:
- Ficifoli: met vijgenbladachtige bladeren,
- Pallida: bleke stokroos met hartvormige bloemblaadjes
- Rugosa: gekreukte stokroos, die zeer vertakt is
- Chaters: dubbelbloemigen.
De eenjarige stokrozen: Alcea rosea annua
Een stokroos die, als ik ze vroeg in het jaar zaai, in juli al zullen gaan bloeien. Deze planten worden minder hoog dan de andere soorten, maar er zitten meer bloemen aan een ‘stok’.
Er is nog een derde soort, nl.:
De vaste plant stokroos: Alcea x Althaea
Een kruising van een stokroos met heemst, is er in vier variëteiten:
- de crême/witte Park Allee,
- de licht roze Park Frieden,
- de lila roze Park Rondell,
- en de Alcea Poetry.
Ze staan te boek als zijnde ‘zeer winterhard, maar in de loop der jaren, na winters met veel nattigheid en soms strenge vorst gepaard met snijdende oostenwind, ben ik bovenstaande vier variëteiten toch allemaal kwijtgeraakt
Stokrozen houden van zon en van goed gedraineerde vruchtbare grond. Mesten doen we ook: o.a. flink wat champost (champignonmest) eromheen en ze worden bijna 3 meter hoog met dikke stevige stokken. Toch moeten we ze wel steunen en vastbinden: het zijn niet alleen echte ‘blikvangers’, maar ook echte ‘windvangers’! De bladeren zijn gevoelig voor een soort schimmel of ‘roest’: oranje vlekken, die bij erge aantasting ervoor zorgen, dat de planten er niet zo florissant uitzien. Dat is niet helemaal te voorkomen, zeker niet bij grote aantallen.
Je moet er in elk geval voor zorgen, dat de planten in het voorjaar, als de groei erin begint te komen, een ´schone´ start kunnen maken. Dat kan door het aangetaste blad er allemaal er af te trekken. Ook helpt het, als je bij het (eventueel) water geven er op let, dat de bladeren niet nat worden door opspattend water.
Een gewasbeschermingsproduct een paar keer preventief gebruiken is ook een oplossing: mocht je je gewone rozen behandelen tegen meeldauw etc., neem dan gerust je stokrozen ‘mee’: meestal werkt het hier.
Bij veel mensen staan Stokrozen bekend als tweejarig, maar door ze elk jaar in augustus af te knippen, verspillen de planten geen energie in het maken van zaad. Knip de stokken niet te kort af: de holle restanten kunnen vol regenwater lopen en dan heb je kans dat de planten ’s winters wegrotten. In november staan er dan weer mooie sterke volle exemplaren, die jaren meegaan. Het zijn niet echt langlevende planten: na elke winter zijn er wel een paar verdwenen.
Door te zorgen dat er elk voorjaar weer een voorraadje zaailingen klaar staat, zijn lege plaatsen gauw opgevuld. Meestal gebruik ik eigen zaad, maar, zoals ik al eerder schreef: de zaailingen zien er veelal niet meer hetzelfde uit als de moederplanten. Hommels, bijen vlinders en allerlei andere insecten, die ook dol op stokrozen zijn, vliegen van kleur naar kleur en zorgen voor de bestuiving, waardoor zaailingen mij verrassen met de meest prachtige kleurschakeringen.
Bezoekers hebben vaak borders op kleur en zijn op zoek naar bepaalde stokrozen, die daar in moeten passen: geen probleem. Ieder jaar bestellen en zaaien wij stokrozenzaad op kleur: voor ‘elk wat wils’. Tijdens de Stokrozen- en Hortensia dagen in juli merken wij, dat er steeds meer stokrozenliefhebbers bijkomen.
Door ook stokrozen op kleur in onze eigen collectie te planten, is onze kleurrijke verzameling voortdurend ‘in beweging’.
Maar die prachtig ‘aangeklede’ schuurmuur van 25 meter lang steelt elk jaar weer de show en zorgen tijdens de open dagen voor een warm welkom voor de bezoekers…………..
Wilt u hier ook eens een kijkje komen nemen, dan bent u de gehele maand juli elke vrijdag en zaterdag van 10.00 – 17.00 uur welkom tijdens de
Stokrozen-Hortensia–Hemerocallis–Bamboe Dagen in de Noordoostpolder i.s.m. Iris- en Hemerocallis Kwekerij Joosten te Rutten en Bamboe Kwekerij Indo Suka te Creil
Kleurrijke groeten,
Wies Voesten
Bezoek ook de website van de Stekkentuin
