Tuin- en landschapsarchitectuur heeft medische sector veel te bieden

Een groen atrium in het Meander MC in Amersfoort  (Foto IVerde 
Maaijke de Ridder) 

Tot niet al te lang geleden keken we voornamelijk naar wat er in de V.S tot stand kwam op het gebied van helende tuinen in en om ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Tegenwoordig zijn we ook in Nederland een aardig eind op de goede weg.

Een lichte ruimte rijkelijk voorzien van groen in het Erasmus MC Rotterdam (foto: IVerde Maaijke de Ridder)

Steeds meer ziekenhuizen investeren in groen, maar ook wooncomplexen voor bijvoorbeeld mensen met dementie of alzheimer worden voorzien van speciale tuinen. Er zijn wandelingen in de natuur,  deelnemers aan deze wandelcoaching vertonen o.a. meer herstel van stress en burnout. Ook mensen met longziektes ervaren de helende kracht van wandelen in natuur.

Als bij de aanvang van bouwplannen, dus ruimschoots voor de tekentafel,  voor nieuwe medische centra de architect en de tuin en landschapsarchitect samen gaan zitten is er veel meer mogelijk dan dat nu in de meeste plannen het geval is. De grijze sector kan hierbij ten volle profiteren van wat de groene sector allemaal te bieden heeft. Andersom kan de groene architect wellicht door deze synergie nieuwe mogelijkheden ontdekken.

foto; IVerde Maaijke de Ridder

In ieder geval heeft ‘De Plant‘ veel te bieden voor een ziekenhuis of een ander gebouw (en tuin) voor een zorginstelling. Zo is er de helende kracht van planten zowel in het gebouw als ook buiten. Patiënten herstellen sneller en personeel is beter geconcentreerd en gemotiveerd, en is hierdoor het ziekteverzuim lager. Groendaken (en speciaal groen-blauwe daken) brengen een aanzienlijke kostenbesparing in het koelen in de zomer en het verwarmen in de winter. Groendaken, muurtuinen, naturalistische tuinen en andere ecologische uitvoeringen helpen bij buffering van hemelwater bij extreme regenbuien. Zij zorgen voor een grotere biodiversiteit en zijn duurzamer. 

Een (bijna) groene gevel bij het Meander MC in Amersfoort (foto: IVerde Maaijke de Ridder)
Foto; IVerde Maaijke de Ridder

Omgevingspsycholoog en hoogleraar natuurbeleving Agnes van den Berg is gespecialiseerd in onderzoek naar natuur en gezondheid. Uit veel van haar wetenschappelijk onderzoek kwamen feiten naar voren die velen van ons wel zullen (h)erkennen maar waarvan nu onomstotelijk het bewijs is geleverd.

Alleen al het uitzicht op groen, zoals men dat straks hebben op bijvoorbeeld het groendak, geeft ons een gevoel van geluk, vitaliteit en werkt stress-verlagend.   Een belangrijke eigenschap van planten is het zuiveren van de lucht hier kan in de gebouwen van zorginstellingen goed gebruik van worden gemaakt. Het werken in een groene omgeving heeft een positieve invloed op ons gevoel van welbehagen, creativiteit en gezondheid, personeel en patiënt voelen zich beter. Lees dit artikel: Hoe planten uw bedrijfsresultaat kunnen verbeteren.

Meander MC Amersfoort foto; Maaijke de Ridder IVerde
Zorginstelling in Tilburg foto; Iverde Maaijke de Ridder
  • Huizen in groene wijken zijn meer waard bij de verkoop.
  • In groene wijken is minder criminaliteit.
  • Wonen in een groene omgeving geeft een gevoel van veiligheid.
  • Op groene schoolpleinen wordt minder ruzie gemaakt en minder gepest.
  • Patienten in het ziekenhuis herstellen sneller na een operatie bij uitzicht op groen.
  • Het ziekteverzuim van ziekenhuispersoneel die werken in een gebouw waarbij binnen veel licht en groen is aangebracht (en evt. uitzicht op groen vanuit het gebouw hebben) ligt veel lager dan bij traditionele ziekenhuisgebouwen.
  • Planten in huis en uitzicht er op geeft een gevoel van vitaliteit.
  • Planten zuiveren de lucht en vangen fijnstof op. Dit heeft een positief effect op onze gezondheid.
  • Planten in huis en uitzicht er op werkt stress-verlagend en geven ons een gevoel van welbehagen.
Meander MC Amersfoort foto; IVerde Maaijke de Ridder

Wanneer personeel (human resources) werkt in een pand met veel groen – binnen en buiten – heeft dit een wetenschappelijk bewezen positief effect op de werk(atmo)sfeer. De winst hierbij is, gezonder en beter gemotiveerd personeel met een hogere productiviteit en minder vaak ziek.

Meander MC Amersfoort foto; IVerde Maaijke de Ridder
Erasmus MC Rotterdam foto; IVerde Maaijke de Ridder

Erasmus MC Rotterdam foto; IVerde Maaijke de Ridder

Bij het aanleggen van een groendak op het medisch centrum kan er ook bij de energiekosten een behoorlijke kostenbesparing plaatsvinden. Bij veel bedrijfspanden zijn de kosten voor het koelen (airconditioning) in de zomer hoger dan de kosten voor het verwarmen in de winter. Met de aanleg van groendaken op uw bedrijfspand behaald u een direct resultaat door een flinke daling in uw energiekosten.

Om een maximaal effect te verkrijgen moet het groendak worden voorzien van een groenblijvende beplanting.

Bij een buiten-temperatuur van tussen de 25-30 graden celsius is de binnen-temperatuur onder een groendak 3-4 graden lager in vergelijking tot een conventioneel dak. In klimaten waarbij airconditioning essentieel is voor het verkrijgen van een aangenaam werkklimaat kan een groendak een belangrijke rol spelen bij het verlagen van de binnen-temperatuur, een verlaging van de temperatuur van 0,5 graden, door een groendak, geeft een besparing in de kosten voor airconditioning van 8%.

In Canada heeft Environment Canada onderzoek gedaan bij twee dezelfde bedrijfspanden met één verdieping. Een van de gebouwen was voorzien van een groendak (met div. grassoorten) waarop een substraatlaag is aangebracht van 10 cm, het andere gebouw was voorzien van traditionele dakbedekking, Het gebouw met het groendak was daarbij 25% goedkoper uit met de kosten voor het koelen met airconditioning in vergelijking met het gebouw zonder een groendak.

Akerborgh in Badhoevedorp foto; IVerde Maaijke de Ridder
Akerborgh Badhoevedorp foto; IVerde Maaijke de Ridder

Informeer bij de Nederlandse vereniging voor tuin- en landschapsarchitectuur.