Tuinieren is manipuleren met de tijd. Mei 1996 Tuinjournaal.

Ze tuinieren amper tien jaar, hebben alletwee ook nog een drukke baan. En toch staat de Heerenhof in Maastricht hoog op de innovatieve tuintoptien. Een goed gesprek over de drijfveren van Jo en Jan. ‘De mens wordt gemiddeld vijfenzeventig jaar oud en dan pas kan hij reïncarneren. De kringloop van een tuin is twaalf maanden. Als mens kun je dus hiervan vaak getuige zijn. Je vergroeit zo met een tuin en dat is voor mij een verrijking. Het wordt als het ware je kind. Maar we gaan er beslist niet zachtzinnig mee om. Onze tuin krijgt een stevige opvoeding! Na de Helleborus staan we te springen aan het begin van het nieuwe seizoen. Dat is onze kerstmis: nieuw leven. En je kijkt weer uit naar de volgende maand die volgt en zo het hele jaar door.’

Juist in de hoogtijmaand juni denk ik alweer aan augustus en ben ik benieuwd hoe het volgend jaar juni zal zijn. Via tuinieren haal je de toekomst naar je toe’. Twee enthousiaste citaten uit een gesprek met Jan van Opstal en Jo Willems die behalve een tuin ook nog een leven samen delen. De tuin is amper tien jaar oud en die tijd heeft hun leven grondig veranderd. Zo begrijpen ze niets meer van mensen die het liefst de natuur hun gang laten gaan en vervolgens verklaren dat de tuin hen zoveel rust geeft. Dat geldt niet voor de Heerenhof. ‘We herhalen niets, we volgen niets. We hebben geen monumentale tuin.´

We kunnen uitgaan van het moment, alles rigoreus anders doen en hebben zo altijd de mogelijkheid voor nieuwe dingen! Dat is ons voordeel, we hoeven niets te conserveren’. Al die keuzes en kansen laten de zaak ook wel eens uit de hand lopen bij deze voortvarende tuinders. Ze zitten het liefst aan de grens van hun mogelijkheden, energie en kunnen, graag iets er overheen. Ze zweren dan even geen grote projecten meer te doen, maar de tuin kruipt waar hij niet kan gaan.

Je wilt jezelf ook graag choqueren. Je kunt niet alles in harmonie doen en dat gevoel wordt alleen maar sterker. Heerlijk een terp met distels maken! We kunnen ook zo onconventioneel denken omdat we vanuit een absoluut nulpunt gestart zijn. We deden wat we wilden. Het is pas 5 jaar geleden dat we tuinen van anderen gingen bekijken. we hadden wel borders op kleur, seizoen en hoogte. Maar van planten wisten we niks.

En laten we eerlijk zijn, een tuin ziet er al snel aardig uit. We zijn gaan perfectioneren, zodat de beplanting spannender wordt’. Jo volgde een zesweekse cursus Vaste Planten bij Groei en Bloei en begon daarna de eigen kwekerij. Hij las zich de winter door met alle beschikbare catalogi om een beetje overzicht te krijgen.

Hij koos, plantte en koesterde zijn kweek totdat hij het gevoel kreeg dat hij ze kende en ook nooit meer vergat. Jan volgde een tuinontwerperscursus in Vught en liep stage bij een tuinarchitect voor de finesses van het vak. hij past de opgedane kennis toe in de eigen tuin, maakt ontwerpen voor anderen en voert ze soms nog uit ook. ‘Maar we blijven oprechte amateurs! Dan blijft de tuin bijzonder en wordt nooit een sleur. Je houdt de vrijheid die je als professional niet hebt. Bovendien willen we ook doorstoten tot de hoogste regionen qua kennis. Nu mag je nog aanrommelen en de hoogste norm is je eigen norm.

Je hoort van bezoekers zo vaak dat ze onze tuin zo bijzonder vinden. Ik wil dat niet te veel horen. Het verplicht je zo tot vernieuwen. En dat doe ik liever uit mezelf. Want onze tuin kan nog steeds veel beter. Geen vakantiegevoel dus, geen vrijblijvendheid. Tuinieren is voor ons een serieuze zaak. Wij zijn dan ook zeer ongeduldig van aard en manipuleren de tijd. We planten het liefst grote bomen.

De ondertitel van kwekerij De Limieten is op ons van toepassing, voor ongeduldige tuiniers. Wij zullen de klok eens even tien jaar vooruitzetten. Niks uitstellen, het eerste jaar zetten we twaalf planten neer. Het volgend jaar zetten we er zes in een pot en de rest ziet er meteen vol uit´. Aktie genoeg dus in de Maastrichtse modeltuin. Sinds het eerste tuinbezoek van de Open tuincommissie van de Nederlandse Tuinenstichting is het snel gegaan. Ze zijn inmiddels Open tuin voor diverse clubs en bladen. Ze bestieren ook nog een NTs Tuinshop. Maar na de hausse in de zomer gaat de druk van de ketel. Dan is er even vakantie en mag de natuur even, heel even maar zijn eigen gang gaan.

Tekst van Gerritjan Deunk in het Tuinjournaal, mei 1996, van de Nederlandse Tuinenstichting. De foto van Jan van Opstal en Jo Willems is gemaakt door fotograaf  L.J.A.D Creyghton.