Amsterdamse Hortus,parel van "de Plantage".

De Hortus heet officieel “Hortus Botanicus” ,de letterlijke vertaling hiervan is Botanische tuin.
De Hortus heeft heden ten dage het doel,het opkweken en verzorgen van planten voor
wetenschappelijk onderwijs.
Door de eeuwen heen heeft de Hortus veel van zijn betekenis verloren.
Vroeger was dat een heel ander verhaal,artsen en apothekers waren vaste bezoekers,toen werden er voornamelijk planten verzameld en opgekweekt ten behoeve van de medicijn-voorziening .

Vrijwel alle medicijnen werden natuurlijk al honderden jaren vervaardigd van planten.
In Nederland hebben we meerdere Horti,Leiden (1587),Franeker(1589),Utrecht(1639),en Groningen (1642).
Amsterdam had als snel groeiende handelsstad ook al een eigen,Hortus Medicus of Artsenijhof tot omstreeks 1630 zou die in de omgeving van de Zwanenburgwal hebben gelegen.
De voorloper van de huidige Hortus verhuisde daarna naar een plek waar zich nu de kruising bevind van de Keizersgracht en de Utrechtsestraat.
Deze plek ,de Reguliershof,was ontstaan toen daar het Reguliersklooster in 1523 afbrandde .
De grond bleek uitermate geschikt te zijn voor een kruidentuin, maar het nieuwe geluk mocht
niet lang duren.
Amsterdam beleefde namelijk rond dezelfde periode de grootste stadsuitbreiding in zijn ruim 700-jarig
bestaan,en de Hortus moest daarom in 1660 weer verhuizen.
Nu vertrok de Hortus richting de tuin van het Binnengasthuis middenin de stad, het was op deze plek

dat de Hoogleraar Plantkunde Blassius zijn colleges plantkunde gaf.
Al die verhuizingen begonnen op den duur hun tol te eisen,de verstrekking van geneesmiddelen van de stad en

het nivo van de apothekersopleiding kwamen op een laag peil.

Dat was een doorn in het oog van het machtige Amsterdamse Medisch College,artsen en apothekers
drongen er bij het stadsbestuur op aan om maatregelen te nemen.
Op 16 januari 1682 gaf het stadsbestuur opdracht in het nieuwe lustoord ” De Plantage ” een ruimte

te reserveren voor de nieuwe Hortus,dat dit uiteindelijk een goede beslissing is geweest blijkt uit
het feit dat de Hortus nog steeds op deze plek is gevestigd.
Kassen zoals wij die nu kennen bestonden toen nog niet,wel was er al de prachtige orangerie
voor het kaapse goed,de zogenaamde kuipplanten.
De Hortus had in die tijd niet alleen de functie van opleidings-instituut voor de medische stand
maar moest ook een kweekplaats worden voor allerlei vreemdsoortige planten.
In die tijd was de voorzitter van het bestuur van de Hortus Joan Huydecoper ,deze zeer invloedrijke
Amsterdammer was ook de burgermeester,en directeur van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
Mede door zijn toedoen en van mannen als van Maarseveen en Jan Commelin kwamen er in de tijd
de meest vreemdsoortige planten uit alle hoeken van de wereld via de haven richting de Hortus.
De opzet van het stadsbestuur om van de Hortus de parel van de plantage te maken was geslaagd,
uit alle windstreken kwamen er geleerden naar de collectie van de Hortus.
Tegen het einde van de 18e eeuw begon de betekenis van de tuin voor de botanie steeds minder,
het was ook in deze periode dat Napoleon besloot om de hortus om te dopen in een

soort Koninklijke tuin.
In die tijd deed de orangerie functie als stalling voor de paarden en de koets van de Koning.

In 1877 werd in Amsterdam de opleiding waar de Hortus onder viel veranderd van het

Gate of Agnietenkapel (St. Agnes Chapel) on Oudezijds Voorburgwal in Amsterdam. (Photo credit: Wikipedia)

Athenaeum Illustre naar de Gemeente-Universiteit.
Weer later werd dit de Universiteit van Amsterdam ,zoals dat heden ten dage nog steeds het geval
is met het A.M.C als medische opleiding.
Vandaag de dag is de Hortus een moderne instelling met prachtige kassen en een fraaie buitentuin.
Nog steeds is een klein deel van zijn functie opleiden aan aankomend medici, maar zeker ook een
punt waar veel planten-liefhebbers hun plek hebben gevonden.
In de hortus is tegenwoordig een planten-collectie van zo’n 4000 soorten,en dat is veel maar is nog geen 4% van het totaal aantal plantensoorten.